Zâdü’l-Mesîr Tefsirindeki Kıraat Farklılıklarının Arap Dili İle İlişkisi

Authors : Ali Haydar Öksüz, Cemil Küçük

Pages : 1-26

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2022-03-18

Article Type : Research

Abstract :Tarih boyunca günümüze kadar yazılmış olan tefsir eserlerinde kıraat farklılıkları önemli bir yer tutmakta ve âyetlerin anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. İslâmi ilimlerin birçok alanında eser yazmış olan Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî, Kur’ân-ı Kerim’in tefsiriyle ilgili kaleme aldığı Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr isimli eserinde kıraat farklılıklarına yer vermekte ve yazmış olduğu bu kısa ve anlaşılır tefsirinde kıraatlerden geniş bir şekilde yararlanmaktadır. İbnü’l-Cevzî, kıraat farklılıklarıyla ilgili açıklamalarda bulunduğu âyetlerin tefsirinde, kıraatlerin Kur’ân-ı Kerim’in dili olan arap dili ile ilişkisi üzerine yorumda bulunmaktadır. Farklı kıraatlerin okunmasıyla ilgili olarak, Kur’ân-ı Kerim’in indiği dönemde arapların lehçe temelli olarak bazı kelimeleri farklı kullanmalarını, oluşan farklı okumaların sebebi olarak belirtmekte ve kelimelerin hangi lehçede nasıl kullanıldığını da aktarmaktadır. Ayrıca, kıraat farklılıklarıyla ilgili olarak arap dilinin sarf ve nahiv kuralları çerçevesinde bu kıraatlerin sebebine de temas etmektedir. Bu bağlamda, kıraatlerin dil ile ilişkisiyle bağlantılı olarak, kıraat farklılıklarını arap dili lehçeleri ile sarf ve nahiv kuralları temelinde izah etmeye çalışmaktadır. Kıraat farklılıklarını izah ederken, arap dili ile ilişkisi çerçevesinde kıraatlerin lehçe, sarf ve nahiv kurallarıyla irtibatına yer vermekte ve bu konularda açıklamalar yapmaktadır. Bu makalede, İbnü’l-Cevzî’nin Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr isimli eserinde yer verdiği kıraat farklılıklarının arap dili ile ilişkisi vereceğimiz örnekler üzerinden incelenmeye çalışılacaktır.
Keywords : Kıraat, İbnü’l-Cevzî, Zâdü’l-Mesîr, Tefsir, Arap Dili