Kentsel Dönüşüm Projelerinin Tipolojik Sürekliliğe Etkisi: Bursa Doğanbey Kentsel Dönüşüm Projesi

Authors : Lale Görgülü, Çağla Görgülü

Pages : 2049-2087

Doi:10.35674/kent.976714

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-15

Article Type : Research

Abstract :Devingen olan kentler değişen koşullara uyum sağlamak amacıyla kendiliğinden veya bir müdahale ile dönüşmektedir. Gerçekleşen kentsel dönüşüm ile mekânsal organizasyona yeni kentsel kompozisyonlar ve fonksiyonlar dâhil olmaktadır. Üretilen tipolojiler kentsel morfoloji bağlamında süreç tipolojisini etkilemektedir. Araştırmanın amacı, müdahale edilen kentsel dokunun tipolojik süreç ve süreklilik çerçevesinde komşuluğunda bulunan kentsel dokular ile karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Tipolojik süreç kentsel dönüşüm uygulamalarına planlama ilkeleri ve tasarım kodları sunarken; kentsel dönüşüm projeleri ise süreç tipolojisini radikal olarak değiştirme riskine sahip olabilmektedir. Bu etkileşim doğrultusunda araştırmanın yöntemi mimari tip ve kentsel morfoloji arasındaki ilişkiyi inceleyen tipo-morfolojik yaklaşım olarak belirlenmiştir. Müdahale edilen kentsel dokunun tipolojik sürekliliğe etkisinin inceleneceği araştırmada, tarihi kent merkezinin tipolojik geçiş bölgesinde yer alan ve dönüşüm sonrası ürettiği kentsel doku ile ikonik bir örnek olan Bursa Doğanbey Kentsel Dönüşüm Projesi ele alınmıştır. Araştırmanın bağlamını Bursa Tarihi Kent Merkezi, Reyhan ve Doğanbey geleneksel kent dokuları oluşturmaktadır. Tarihi kent merkezi ve çevresinde uygulanacak her türlü müdahalede tipolojik referanslar, kentsel dokudaki bütünlüğün sağlanması ve tarihi kent merkezi siluetinin korunması açısından önem taşımaktadır. Araştırma sonucunda kentsel dönüşüm projesinin tiplerin evrimleşmesinde yarattığı keskin kırılma ile tipolojik süreksizliğe, dönüştürdüğü boşluk-hacim ilişkisiyle tarihi kentsel dokuya aykırı ölçek farklılığına ve mimarlık kültüründe meydana getirdiği değişim ile kentsel belleğin zarar görmesine neden olup kentsel morfolojiyi etkilediği görülmektedir. Sonuç olarak tarihi kent merkezleri ve çevresinde gerçekleşen kentsel dönüşüm projelerinin hem tipolojik süreci referans alması gerekliliği hem de tipolojik süreci yönlendirici unsurlardan biri olduğu çalışmanın bilime katkısını ortaya koymaktadır.
Keywords : Kentsel dönüşüm, kentsel morfoloji, tipo-morfolojik yaklaşım, kentsel bellek, Doğanbey