Kamusal Alanda Özgürleştirici Müdahaleler, Parazit Mekânlar

Authors : Asiye Akgün Gültekin, Emel Birer

Pages : 729-738

Doi:10.35674/kent.643170

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-15

Article Type : Research

Abstract :Günümüzde kent, tüketim odaklı bir sunum nesnesi haline dönüşmektedir. Kamusal alanın ortadan kalktığı söylemleri eşliğinde, mimarlar ve şehirciler tarafından yeni tür kamusallıkların yaratılmasına yönelik farklı pratiklerin geliştirildiği gözlemlenir. Bu pratiklerden bir tanesi, mekânı sosyal bir ürün olarak kabul eden eylemlilik halinin yaratılması ve beraberinde toplumsal sürekliliğinin sağlanmasına yönelik gündelik hayata nüfus edecek strüktürel eylem alanlarının tasarlanması ve beraberinde kamusal alanda bireyin özgürleştirilmesidir. Temelde yer alan eylemlilik anlayışına görünür olmak eklenir ve mimari mekân bu durumda karşılığını parazit strüktürlerle bulur. Mevcuda eklemlenen yapısı ile parazit, kentlinin her gün baktığı ama göremediği alanları mekânsallaştırır, dinamikleştirir ve kentliyi değişime dâhil eder. Aynı eylem, -bakmak- için de eylemsel alana dönüşür. Deneyim alanının yaşandığı kentsel mekân kenti geri almanın muştusudur. Bu çalışmanın amacı, tüketim ve seyirlik bir nesneye dönüşen kente kamusal yarara dönük eylem-mekânları yerleştirerek -plug into- yeni kamusal mekân kavramını irdelemek, anlık, geçici kamusal alan müdahalelerini parazit mimari mekânlar üzerinden tartışmaktır. Yapılı çevrenin özelleştirilen-ticarileşen kamusal alanlarında parazit strüktürler ile yapılı çevreye müdahale edilerek kamu yararına dönüştürmek niyeti deneysel bir stüdyonun ürünleri ile tartışmaya açılmıştır. Bu ürünler, İstanbul’un gündelik hayatında belkemiğini oluşturan E5 yolculuk güzergâhında bulunan metrobüs duraklarına yapılacak parazit müdahaleler olup, bir çeşit mekânın normalleşmesine meydan okuma olarak ortaya çıkmaktadır. Mimari ürünler ile ortaya çıkan problem alanında eylemlilik-görünürlük-izleyici kavramları yeniden ele alınır.
Keywords : yeni kamusal alanlar, özgürleşme, görünürlük, eylemlilik, parazit strüktür