İstanbul’daki 16-18. Yüzyıllara Ait Medreselerin Mevcut İşlevlerinin Koruma Amaçlı Değerlendirilmesi

Authors : Engin Öztürk, Mine Esmer

Pages : 561-574

Doi:10.35674/kent.581257

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-15

Article Type : Research

Abstract :Amaç: İstanbul’un Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak bilim, eğitim ve kültür alanında önemli bir merkez olmasının doğal bir sonucu olarak başkentte pek çok eğitim yapısının inşa edilmiştir. İstanbul’un Osmanlı dönemi eğitim yapıları içinde medreseler önemli yer tutar . Bu araştırmada, başkent İstanbul’da Osmanlı klasik üslubunun yerleştiği 16. yy. ile köklü bir değişimin başladığı 18. yy sonuna kadar inşa edilen orta ve yüksek dereceli eğitim yapıları olan medreseler tespit edilerek, koruma sorunlarının belirlenmesine çalışılmıştır. Yöntem: Arşiv belgeleri ve eski fotoğraflar yardımı ile medreselerin geçmişteki ve günümüzdeki durumları karşılaştırılarak, yapılan onarımlar irdelenmiştir. Bir alan çalışması ile tüm medreselerin mevcut durumları yerinde incelenmiştir . Ayrıca yönetici ve kullanıcılarla anket çalışması yapılarak kültürel mirasın ve kültürel değerlerin tanıtılması ve korunması konusundaki düşünceleri tespit edilmiştir. Bulgular: Çalışmada incelenen 61 medresenin 8 tanesinin 2017 yılında onarımda olduğu, 41 tanesinin vakıf/dernek, 12 tanesinin kamu hizmetinde (idari, iktisadi, sosyal ve bilimsel-teknik-kültürel hizmetlerde) kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca oldukça geç tescillendikleri belirlenmiştir.   Sonuç: Medrese yapıları, aynı zamanda birer kültür varlığı oldukları için kullanıcılarından faaliyet gösterdikleri alan dışında, kültürel miras ve koruma konusunda bilinçlenmeleri ve kültürel değerleri korumaya yönelik çalışmalarda bulunmaları beklenmektedir. Yapılan çalışma sonucunda, medreselerin daha ziyade kamu yapısı olarak sosyal kamu hizmetleri ile bilimsel-teknik-kültürel kamu hizmetlerinde kullanılması tavsiye edilmektedir.
Keywords : İstanbul, Medrese, Eğitim Yapıları, Yeni İşlev Verme