Kentsel Ulaşımda Esnek, Akıllı ve Yeni Bir Planlama Yaklaşımı: Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planları

Authors : Burak Korkmazyürek, Erkan Polat

Pages : 225-240

Doi:10.35674/kent.537224

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2019-06-15

Article Type : Research

Abstract :Kentler; hızla artan nüfus ve gelişme baskılarından kaynaklanan doğrudan/dolaylı ve olumlu/olumsuz etkiler sonucunda doğal kaynakları ve üretim alanlarını tüketerek ilerleyen birer organizma görünümündedirler. Kentleri bilinen tüm yönleriyle ve planlama araçları vasıtasıyla kontrol etme çabası, bu karmaşık ve dinamik yapı yaşamın ve hareketliliğin kendisini içerisinde barındırdığından yetersiz kalmaktadır. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hareketlilik, fiziksel altyapıya dayalı araç odaklı ulaşım olarak algılanmaktadır. Bu sebeple planlamacılar, ilgili tüm kurum/kuruluş ve sorumlular artan araç hareketliliğinin getirdiği sorunlara sürekli çözüm arayışı içerisindedir. Bu çözüm arayışları Avrupa kıtasında özellikle 2000’li yıllarda etkisini göstermeye başlamıştır. 2000’li yıllarda Avrupa Birliği (AB) kentlerinde yaşam kalitesini arttırmak için sürdürülebilir, entegre, esnek, akıllı ve yeni bir planlama yaklaşımı benimsenmiştir. Bu dönemde AB kentleri de Türkiye’deki gibi kentsel ulaşım problemleriyle yüz yüze gelmiş ve bu problemleri ulaşım ana planları ile çözemedikleri için, Avrupa Komisyonu (AK) 2009 yılında Kentsel Hareketlilik Aksiyon Planı ve Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlarını bu sorunların çözümüne bir alternatif olarak sunmuştur. Bu makalede kentsel ulaşımda, esnek, akıllı ve yeni bir planlama yaklaşımı olan Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planları değerlendirilmektedir. Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlaması, hareketlilikle ilgili kavramların Türkçe karşılıkları ile birlikte irdelenmekte, Türkiye’de geliştirilmesi hedeflenen özgün Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planı rehber literatürü oluşturulmaya çalışılmaktadır. Kentsel ulaşımda dünya kentlerinde, özellikle Avrupa kıtası kentlerinde, son çeyrek asırda, Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlarının araştırılıp, etkin bir değerlendirme süreci ile birlikte, kentsel ulaşım problemleri çözümlemelerinde kullanıldığı gözlenmektedir. Türkiye’de ise kentsel ulaşım çalışmalarının modern anlayışın aksine geleneksel ulaşım planlama araçları sürdürüldüğü anlaşılmaktadır. Bu nedenle çıkarılan teorik sonuç, Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlarının kentsel ulaşımda en etkili planlama araçlarından biri olduğudur. Türkiye’de kentlerin; özgün Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planı çalışmalarını hazırlık, plan, uygulama ve izleme süreçleriyle ele alıp, ulaşım temelli sorunlarını çözerek, kentsel yaşam kalitesini bu yolla arttırması gerekmektedir.
Keywords : Sürdürülebilirlik, Kentsel Ulaşım, Hareketlilik, Kentsel Hareketlilik, Sürdürülebilir Hareketlilik