Kent ve Mahalle Kültürü Arasındaki Fikirtepe

Authors : Osman Özkul, Tuğba Aydin

Pages : 82-103

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2019-03-15

Article Type : Research

Abstract :Türkiye'de, sanayileşme süreci ile birlikte yaşanan iç göçler sonucunda kentlerde çarpık ve plansız yapılaşmalar yani gecekondulaşmalar oluşmaya başlamıştır. Bu olgu bir yandan şehir kültürünün olumsuz olarak etkilenmesine, diğer yandan da bu bölgelerde güvenlik, sağlık ve sosyal konularda yeni problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Kentleşmeyle beraber değişen mahalle yapısı, insanlar arasındaki ilişkiler ve etkileşimler açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle mahalle, sokak ve komşuluk kavramları kapsamında, mahalle sınırları içerisindeki sosyal ilişkilerin boyutunu incelemek gerekmektedir. Bu çalışma ile Fikirtepe mahallesinde yaşayan insanların oluşturdukları sosyal ağlar, komşuluk ilişkileri, çocukların ve yetişkinlerin mahalledeki yaşam biçimleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca kentsel dönüşüm projesi bağlamında İstanbul Fikirtepe mahallesinin tarihi, İstanbul içindeki konumu, bölgede yaşayan insanların sosyal ve kültürel özellikleri incelenmektedir. Türkiye'de kentsel dönüşüm projeleri daha çok kentsel yenileme şeklinde görülmekte ve değişim sadece kent dokusunda değil sosyal dokuda da gerçekleşmektedir. Fikirtepe gecekondu bölgesi dönüşümden sonra alt ve orta gelirli insanların değil; yüksek gelirli insanların yerleşeceği şekilde projelendirilmiştir. Bölgede yaşayan insanlar dönüşümden sonra bir daha Fikirtepe'de yaşayamayacaklarından dolayı, dönüşümün sadece fiziki yapıyı değil sosyal ve kültürel yapıyı da etkileyeceğinden endişe duymaktadırlar. Bu nedenle çalışmamızda Fikirtepe insanının dönüşüme bakışı, Fikirtepe'de yaşayan 3 kuşağı temsil eden kişilerle görüşülerek yansıtılmaya çalışılmıştır. Böylece tarihi ve sosyolojik bağlamda mahalle kültürünün ve kimliğinin nasıl etkileneceği araştırılmıştır. Çünkü mahallede dönüşüm projesinden sonra bir takım değişimler ve çözülmeler görülmeye başlanmıştır. Gözlem ve görüşmelerden anlaşıldığına göre, mahalleli arasındaki ilişkiler daha şimdiden farklılaşmaya başlamıştır. Çalışmada mahalle sakinlerinin sosyal, kültürel ve ekonomik beklentileri arasındaki bu bölünmüşlük durumu ortaya konulmuştur.
Keywords : Fikirtepe, Mahalle, Kentsel Dönüşüm, Kültür