Birbirini Tamamlayan İki Roman Kahramanı: Mai ve Siyah’ın Ahmet Cemil’i, Nesl-i Ahîr’in İrfan’ı

Authors : Süheyla Yüksel

Pages : 152-162

Doi:10.38060/kare.1141821

View : 17 | Download : 19

Publication Date : 2022-12-15

Article Type : Research

Abstract :Halit Ziya Uşaklıgil, Kırk Yıl isimli hatıra kitabında Ahmet Cemil’in "memlekette teneffüs edilen zehirle dolu hava”yı soluyan, "aşk yıldızı” ve "sanat hülyası” olan bir genç olarak anlatmak istediğini fakat devrin şartlarının bu hedefinin ilk ayağını gerçekleştirmesine engel olduğunu söyler. Yazara göre Ahmet Cemil tamamlanmamış bir müsvedde hâlinde ve bir belirsizlikle çevrili kalmıştır (s. 463). Sanatçının vazgeçmek zorunda kaldığı "memlekette teneffüs edilen zehirle dolu hava”; sansürü, hafiyeleri, menfaları, kovuşturmaları ile anılan Sultan II. Abdülhamit’in saltanat yıllarıdır. Yazar, 1908’den sonra kaleme aldığı Nesl-i Ahîr isimli eserinde Mai ve Siyah’ta vazgeçmek zorunda kaldığı bu ortamı anlatmıştır. Her edibin olduğu gibi Halit Ziya’nın eserlerinde de benzer özellikler gösteren şahıslar vardır. Fakat Mai ve Siyah’ın Ahmet Cemil’i ile Nesl-i Ahîr’in İrfan’ı birbirine benzemekten öte birbirini tamamlamaktadır. Ahmet Cemil ve İrfan yaptıkları anlaşılmayan sanatçılardır. İrfan Ahmet Cemil’inin hayalini kurduğu Avrupa’ya gitmiştir. Sosyal statü farklılığı Ahmet Cemil’in Lamia’ya, İrfan’ın Azra’ya karşı hissettiklerini dile getirmesine engel olmuştur. Her ikisinin aşkı da imkânsızdır. Ahmet Cemil ve İrfan, kendilerine hayat veren Halit Ziya’dan izler taşır. Yazar, Ahmet Cemil ve İrfan’ı okuyucuya tanıtırken birbirini çağrıştıran öğeler kullanmıştır. Ahmet Cemil Batı müziğini seven ve bu konuda bilgili olan birisi olarak tanıtılmış ama eserde bu yönü üzerinde çok durulmamıştır. Halit Ziya, Nesl-i Ahîr’in İrfan’ını müzisyen yönüyle anlatarak bu eksikliği tamamlamıştır. Ahmet Cemil intiharı düşünür ama gerçekleştiremez, İrfan onun yarım bıraktığı işi bitirmiştir. Yapılan bu tespitler makalede, "Giriş”, "Benzer Özellikleriyle Ahmet Cemil ve İrfan”, "Nesl-i Ahîr’i Okurken Mai ve Siyah’ı Hatırlamak”, "Sanatkâr Oğullar, Saygıdeğer Babalar”, "Trajik Son”, "Sonuç” başlıkları altında değerlendirilmiş, bu ana başlıklar alt başlıklarla detaylandırılmıştır.
Keywords : Halit Ziya Uşaklıgil, Nesl-i Ahîr, Mai ve Siyah, Ahmet Cemil, İrfan, Halit Ziya Uşaklıgil, Nesl-i Ahîr, Mai ve Siyah, Ahmet Cemil, İrfan