Halk İnanışlarında Cinsiyet Değiştirme Motifi Bağlamında Ömer Seyfettin’in "Eleğimsağma" Hikâyesi

Authors : Duygu Özakin

Pages : 94-116

Doi:10.38060/kare.808832

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2021-07-20

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, Ömer Seyfettin’in ilk kez 1917 yılında yayımlanan Eleğimsağma adlı öyküsünde işlenen cinsiyet değiştirme motifini konu edinir. Kaynağı Türk halk inanışlarına dayanan bu motife göre, gökkuşağının altından geçmeyi başaran kişinin cinsiyeti değişir. Dünya mit ve inanışlarında gökkuşağı simgesi ile cinsiyet değiştirme motifine ayrı ayrı rastlamak mümkün olsa da, iki ögeyi ilişkilendiren inanışların sadece Türk ve Slav halkları arasında yaygın olduğu görülür. Çalışma, Ömer Seyfettin’in öykü kahramanının erkeğe dönüşme hayali ile toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının kız çocuklarının hayatındaki rolü arasında kurduğu doğrusal bağları çözümlemeyi amaçlar. Bu amaçla toplumsal cinsiyet kuramlarına başvuran çalışma, karşı cinsin bedenine giren kahramanın, ataerkil cinsiyet rejiminin kadınları baskılamak için başvurduğu biçilmiş rolleri taklit ederek eril hegemonyaya karşı durma arzusundaki çelişkileri tartışır.
Keywords : beden, cinsiyet değiştirme, anima ve animus, Jung'un feminist eleştirisi, Slav folkloru