II. Abdülhamid’in Karşı Propaganda Hamlesi Olarak Amerikalı Karikatürist Homer Davenport’un Osmanlı’ya Seyahati

Authors : Kenan Koçak

Pages : 81-119

Doi:10.38060/kare.788189

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-26

Article Type : Research

Abstract :1800’lerin sonu 1900’lü yılların başında Amerikan gazetelerinde çalışan en güçlü politik karikatüristlerden biri olan Homer Calvin Davenport aynı zamanda ünlü bir Arap atı yetiştiricisidir. 1904 yılındaki Amerikan Başkanlık seçimlerinde Theodore Roosevelt için çalışmış ve onun için hazırladığı afiş milyonlarca kopya yapılıp dağıtılmıştır. Bu seçim kampanyasıyla Amerika Birleşik Devletleri Başkanı seçilen Theodore Roosevelt’le kurduğu yakınlığı sayesinde, Osmanlı’dan Amerika’ya Arap atları ihraç etmek üzere dönemin Washington Büyükelçisi Şekib Bey aracılığıyla Sultan II. Abdülhamid’in iradesini elde etme girişiminde bulunmuştur. O güne dek Sultan II. Abdülhamid, Arap atlarının Osmanlı İmparatorluğu sınırları dışına çıkarılmasına izin vermemiş olsa da hem Şekib Bey’in hem de Homer Davenport’un beklentilerinin tersine talepte bulundukları at sayısı kadar ihraç etmesine izin vermiştir. Davenport, Aneze aşiretinden at tedarik etmek amacıyla Suriye’ye geçmeden önce Sultan II. Abdülhamid’le görüşebilmek maksadıyla uğradığı İstanbul’da, 20 Temmuz 1906 tarihindeki Cuma Selamlığı’na katılmıştır. Sultan’la bizzat görüşemese de o tarihe dek yakından çok az fotoğrafı çekilebilmiş ve neredeyse hiç resmi yapılamamış olan Sultan II. Abdülhamid’i çok yakından görüp çizimlerini yapmıştır. Sonrasında geçtiği Suriye’de bir ayı aşkın süre zarfında Aneze aşiretinin konuğu olarak dolaştığı bölgede çeşitli devlet adamları ve toplumun ileri gelen kişileriyle görüşmüş ve kendi deyimiyle Osmanlı Devleti’nin baskı ve denetimi en yoğun uyguladığı ve bilhassa yabancılara karşı daha bir titiz olduğu dönemde yaptığı bu seyahatte neredeyse hiçbir ciddi sorunla karşılaşmamıştır. Seyahati neticesinde, başta hedeflediği altı veya sekiz at yerine, Amerika’ya yirmi yedi at götürmeyi başaran Homer Davenport’un 1909 yılında yayınladığı My Quest of The Arab Horse (Arap Atının Peşinde) isimli kitabında yer verdiği çizimler ve yazdıkları, aynı tarihlerde Batı’daki olumsuz Abdülhamid algısının tam tersini söylemiştir. Bu noktadan hareketle Sultan II. Abdülhamid’in yıllarca hiçbir kimse için vermediği at ihracı iznini bir Amerikalı karikatürist için vermesi manidardır. Ayrıca Sultan Abdülhamid, Homer Davenport’un dünyaya yayılmış ününden faydalanmak için ona her türlü kolaylığı sağlayarak ve attığı neredeyse her adımda onu hiç yalnız bırakmayarak kendisi hakkında olumlu imaj çizmesi için çabalamış ve bunda da başarılı olmuştur denebilir.
Keywords : Homer Davenport, Karikatür, Arap Atı, II. Abdülhamid, Amerika-Osmanlı İlişkileri