Tahsin Yücel ve J.G. Ballard’ın Gökdelen Romanlarında Fiziksel ve Toplumsal Sınırlar

Authors : Çiğdem Alp Pamuk

Pages : 38-50

Doi:10.38060/kare.718260

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-06

Article Type : Research

Abstract :David Harvey, Postmodernliğin Durumu adlı eserinde, kentsel yaşam ve şehir planlaması hakkında farklı görüşlere sahip yazarlardan bahseder. Örneğin modernist mimari anlayışı eleştiren Jane Jacobs, kenti kitlesel üretim ve tüketim ağları tarafından yağmalanmış olumsuz bir yapı olarak görürken, postmodern bakış açısına sahip olan Jonathan Raban şehri birbirinden farklı sosyal toplulukların etkileşimine olanak veren bir düzen olarak değerlendirmektedir. J.G. Ballard’ın Türkçe’ye Gökdelen olarak çevrilen High-Rise adlı eseri ve Tahsin Yücel’in Gökdelen romanı, modern kenti toplumsal etkileşime imkân sağlayan bir yapı olarak görmekten çok farklılıkları yok eden, insani ilişkileri engelleyen, bireylerin kendilerine ve dış dünyaya yabancılaşmalarına neden olan bir düzen olarak yansıtmaktadır. Yücel’in distopik eserinde gökdelenler varlıklı insanlara ev sahipliği yaparken, yoksullar aşağıda zor şartlar altında çalışmaktadır. İş bulamayan ve açlıkla mücadele eden "yılkı adamları” ise İstanbul’un dışına giderek dağlara sığınmak zorunda kalmıştır. Ballard’ın distopik romanı da hızla betonlaşan bir dünyada sakinlerine huzur ve mutluluk vaat eden gökdelenlerin aslında insanları nasıl vahşileştirdiğini vurgular. Kitabın ana karakterleri, 1970’lerin Londra’sında, dış dünyayla temas kurmadan tüm ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri gökdelenlerden oluşan lüks bir sitede yaşamaktadır. Görünüşte ütopik bir düzene sahip olan bu sitede gerçekte alt, orta ve üst katlarda oturanlar arasında gün geçtikçe şiddeti artan bir gerilim vardır. Yücel ve Ballard gökdelenler aracılığıyla modernist anlayışla tasarlanmış şehirlerdeki ahlaki çürümeye dikkat çekerler ve kentsel mekânların nasıl fiziksel ve toplumsal sınırlar oluşturabileceğini vurgularlar.
Keywords : J.G. Ballard, Tahsin Yücel, Gökdelen, Modernist Şehirler, Sınırlar, Şehir Planlaması