GÜRCİSTAN’DA TÜRK EDEBİYATINA ADANMIŞ BİR ÖMÜR: ELİZBAR CAVELİDZE

Authors : Ilyas Üstünyer

Pages : 63-73

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2017-08-15

Article Type : Research

Abstract :Akademik Sergi Cikia (1898-1993) Gürcü Türkolojisinin temellerini 20. yüzyılın ikinci çeyreğinde atmıştır. Gürcü Türkolojisi, kuruluşunun ilk on yıllarında Cikia’nın özverili çalışmaları sayesinde Gürcü Oryan- talist okulunun seçkin bir alanı haline gelmiştir. İlerleyen dönemde Cikia’nın yetiştirdiği öğrenciler Gürcü Türkolojisi bünyesinde oluştu- rulan anabilim dallarına katkı yapmaya başlamışlardır. Cikia’nın yetiş- tirdiği öğrenciler arasında hocasının izinden en sadık adımlarla ve ba- şarıyla ilerleyip Gürcü Türkolojisi bünyesindeki Türk edebiyatı bilim dalına hizmet edenlerin başında Elizbar Cavelidze (1938-) gelmekte- dir. Cavelidze’nin 1960’ların ilk yıllarında başlayan akademik çalışma- ları Türk, Azerbeycan, Fars, Özbek, Gürcü edebiyat alanlarını kapsa- maktadır. Cavelidze, hocası Cikia’nın da telkinleriyle henüz akademik yaşamının erken devresinde Klasik Türk edebiyatı sahasını kendisine çalışma alanı olarak seçmiştir. Bu alanda Yunus Emre, Mevlânâ Celaleddin Rumî, Ruhî Bağdadî, Fuzûlî vd. Klasik Türk edebiyatınn temel koyucuları üzerine özgün çalışmalar kaleme almıştır. Cavelidze’nin bazı çalışmaları alan uzmanları tarafından alanın refe- rans çalışması olarak kabul edilmektedir. Cavelidze’nin Turkuli Poetika (1988) adlı eseri Klasik Türk Edebiyatının yapısal evrenini Gürcü Türkolojisine tanıtmış olması adına önem arz etmektedir. Cavelidze’nin Türkî dillerden Gürcüceye yaptığı çeviriler de dikkate değerdir. Bu çalışmada Cavelidze’nin yaşamı, eserlerinin içerikleri ve Türk edebiyatı alanındaki dikkate değer tespit ve bulguları incelenmiş ve bu bulguların Türk edebiyatı sahasındaki anlamı üzerinde durul- muştur.
Keywords : Elizbar Cavelidze, Gürcistan’da Türkoloji, Türk Edebiyatı, hayatı, eserleri, tespitleri.