Hat Sanatında Karalama Türüne Yönelik Hattat Görüşleri

Authors : Zübeyde Kayrak, Ahmet Musa Koç

Pages : 94-122

View : 71 | Download : 89

Publication Date : 2023-10-25

Article Type : Research

Abstract :Yazı insanlığın duygu ve düşüncelerini ifade etmesinde ve geleceğe aktarmasında en önemli araçlardan biridir. Yazı bu işlevsel yönünün yanı sıra estetik ölçülere bağlı kalarak güzel yazma çabasıyla gelişen hat sanatı yüzyıllar boyu gelişerek süregelmiştir. Hat sanatında karalama sanat değeri taşıyan kendine özgü bir türdür. Araştırmanın amacı hattatların karalama uygulamalarına ilişkin görüş ve deneyimlerini ortaya koymaktır. Araştırmada, icazetli, koleksiyonlarda eserleri bulunan, hala öğrenci yetiştirmeye devam eden, hat sanatının yanı sıra karalama tarzında da eser veren 8 hattat ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerde karalama uygulamalarının yapılış nedenleri, uygulamalarda yaklaşımların nasıl farklılık gösterdiği/değiştiği ve karalama uygulamalarının günümüzde nasıl bir yere sahip olduğuna ilişkin sorulara yanıt aranmıştır. Araştırmada el alıştırması, üslup şive arayışı için yapılan karalamaların hattın gelişmesinde önemli rol oynadığına ilişkin görüşler ortaya çıkmıştır. Katılımcılar, öğrencilikle başlayan karalamayı, icazet alıp hattat olduktan sonra ve elinden kalemi bırakıncaya kadar tüm sanat hayatı boyunca devam eden bir uygulama olarak tanımlamıştır. Bu bağlamda karalamanın bir eğitim yöntemi olarak görüldüğü de ortaya çıkmıştır. Katılımcılar eskiz olarak karalamanın hattatların tasarımlarını, asıl yazacakları yazının kurgulanmasını ve yazıya geçtiklerinde rahat yazabilmelerini sağlayan psikolojik bir hazırlık olması yönüne de dikkat çekmiştir. Ayrıca hattatlar levha olarak yapılan imzalı karalamaların diğer karalamalara göre daha özenle yapıldığını ve bu nedenle karalamanın giderek karalamalarının yapılmasına ihtiyaç doğurduğunu belirtmiştir.
Keywords : Hat, Hattat, Karalama, Eskiz, Sanat