Sivas Kentindeki Anadolu Selçuklu Medreselerinin Bir Yöntem Denemesi ile İrdelenmesi

Authors : Dilara Merve Kelkit

Pages : 90-114

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2023-03-25

Article Type : Research Article

Abstract :Amaç: Sivas kentindeki Anadolu Selçuklu medreselerinden Buruciye Medresesi, Şifaiye Medresesi (İzzeddin Keykâvus Dârüşşifâsı) ve Gökmedrese’nin tarihi ve mimari özelliklerinin incelenmesi, mekân kurgusunun irdelenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca bu medreselerin kendi aralarında karşılaştırılarak benzer ve farklı niteliklerin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Metodoloji / Yaklaşım: Kevin Lynch’in "Kent İmgesi” kitabında kentsel mekanın okunabilirliği için ortaya koyduğu kavramsal çerçeve, büyük bir ölçekte ele alınıp yapı üzerinde yeni okuma deney(imi) sağlanmıştır. Lynch’in kent imgesi tekil bir yapı üzerinde değerlendirilerek yeni bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu yeni çerçevede Lynch’in kavramları kent ölçeğinden yapı ölçeğine indirgenerek bir yöntem denemesi yapılmıştır. Bulgular: Medreselerin mekân kurgusunda eyvan, revaklı sütun dizisi, avlu, türbe, mescid ve derslik gibi birimlerde mimari nitelik açısından benzer tasarım kararlarının alındığı tespit edilmiştir. Medreselere ihtiyaç ve işleve göre farklı hacimlerin eklendiği fakat avlu ve eyvanın değişmeyen temel elemanlar olduğu dikkat çekmektedir. Orijinallik: Yöntem denemesi ile medrese yapılarının mekânsal kurgusu alışılmışın dışında nasıl irdelenebilir sorusuna yanıt aranmıştır. Bu yöntem denemesi sayesinde analiz edilen anıtsal yapılar kent bağlamından kopmadan irdelenmiş ve mimarlık tarihindeki önemi ortaya konulmuştur. Kısıtlamalar: Çalışmada Anadolu Selçuklu medresesi olmasına rağmen Çifte Minareli Medrese’nin ele alınmamasının sebebi, günümüze sadece giriş cephesinin ulaşabilmesi ve diğer medreselerle karşılaştırma yapacak kadar yeterli bilgiye sahip olmamamızdır.
Keywords : Anadolu selçuklu medreseleri, Mekânsal analiz, Sivas