I. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemine Ait Yeni Bir Kervansaray Kitabesi

Authors : Resul Yelen

Pages : 515-537

Doi:10.26650/sty.2023.1218092

View : 48 | Download : 50

Publication Date : 2023-06-26

Article Type : Research Article

Abstract :Türklerin Anadolu’ya hâkim olmalarıyla farklı bölgelerde Türk beylikleri ve devletleri kurulmuştur. İskân ve yurt edinmelerden sonra kalıcı olabilmek için imar faaliyetlerinde bulunulmuştur. Bir devletin uzun ömürlü olabilmesi, siyasi-askeri yönden güçlü kalabilmesi, hükmettiği toplulukların refahı için ticari faaliyetlerin yoğun ve hareketli olması önemlidir. Bu amaçla Anadolu Selçuklu çağında eski yolların yanı sıra yeni ticaret güzergâhları ortaya çıkmış ve bu yollar üzerinde çok sayıda kervansaray inşa edilmiştir. Tebriz’den, Kafkasya’dan ve Suriye coğrafyalarından başlayan ticaret yolları Trabzon, Sinop, Konya, İstanbul, Ege ve Akdeniz limanlarına kadar kesintisiz şekilde ulaşabilmektedir. Yollarda güvenli ve rahat ulaşım için tesis edilen merkezler arasında birçok kervansaray yer almaktadır. Türk beylikleri arasında en güçlü konumda olan, Konya merkezli Anadolu Selçuklu Devleti’dir. Dolayısıyla Konya ve civarında çok sayıda kervansaray inşa edilmiştir. Bu kervansaraylar inşa kitâbelerinde yapı türü tanımlaması bakımından han veya ribat olarak isimlendirilmektedirler. Anadolu’daki kervansarayların çoğunluğunun kitâbesinde han tabiri kullanılırken ribat tanımlaması ise çok az ve sayılı yapıda tercih edilmiştir. Ankara Etnografya Müzesi’nde 28598 (27) envanter numaralı bir kitâbede ribat kelimesi okunmuştur. Kitâbe I. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında hakkedilmiştir. Üzerindeki yapım türü tanımlaması olarak ribat kelimesinin tercihi, I. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında inşa edilmesi ve kitâbede geçen bani ismi bu kitâbenin ait olabileceği yapı için önermelere yol açmıştır.
Keywords : Akbaş Hanı, I. Gıyaseddin Keyhüsrev, Kameruddin Kaymaz, Kervansaray, Ribat