Yönerge Türü, Kelimelerin Duygusal Değeri ve Cinsiyetin Yönlendirilmiş Unutma Üzerindeki Etkisi

Authors : Filiz Sayar

Pages : 1-24

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2016-12-20

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, kelimelerin duygusal değeri ile cinsiyetin yönlendirilmiş unutma üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Yönlendirilmiş unutma etkisi, katılımcılardan hatırlamaları gereken kelimeleri unutmaları; aynı zamanda, unutmaları gereken kelimeleri hatırlamaları istenerek incelenmiştir. Çalışma, iki deneyden oluşmaktadır. Birinci deneyde, duygusal ve nötr kelimelerden oluşan bir kelime listesi katılımcılara bir kez sunulurken, ikinci deneyde aynı kelime listesi katılımcılara iki kez sunulmuştur. Her iki deney iki aşamadan oluşmaktadır. Katılımcılara birinci aşamada item yöntemiyle unut ya da hatırla yönergesiyle verilen kelimeler, ikinci aşamada unutulanı hatırla ya da hatırlananı unut yönergesiyle yeniden sunulmuştur. Her iki aşama sonunda sunulan tüm kelimeler için bir serbest hatırlama görevi verilmiştir. Araştırmanın sonucunda, birinci aşamada yönlendirilmiş unutma etkisi gözlenirken; ikinci aşamada görülmemiştir. Her iki deneyin birinci aşamasında unutulması istenen kelimeler ikinci aşamada hatırla yönergesiyle yeniden çalışıldıklarında, birinci aşamada hatırlanması istenen ke - limeler kadar hatırlanmışlardır. Bu, geri getirmede ketlemeden kurtulma etkisi (release of retrieval inhibition) olarak tanımlanmaktadır. Birinci aşamada hatırlanması istenilen kelimelerin ikinci aşamada unutulması istendiğinde, katılımcılar daha fazla zaman ve çalışma fırsatı ile hatırlanması istenilmeyen kelimeleri ketleyebilmiştir. Duygusal değeri olan kelimeleri ketlemenin nötr kelimelere; olumlu kelimeleri ketlemenin de olumsuz ve nötr kelimelere göre daha zor olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, yönlendirilmiş unutma açısından anlamlı bir cinsiyet farkı bulunmamıştır. 
Keywords : Yönlendirilmiş unutma, Kelimelerin duygusal değeri, Geri getirmede ketlemeden kurtulma, Tekrarlama etkisi