Kimyager-i Hazret-i Şehriyârî Mühendis Kimyager Dr. phil. Kyriakos Leonidas Syngros (1869 – 1955)

Authors : Emre Dölen

Pages : 673-721

Doi:10.26650/oba.1256817

View : 28 | Download : 38

Publication Date : 2023-07-06

Article Type : Research Article

Abstract :Kyriakos Leonidas Syngros (1869 – 1955) Osmanlı Türkiyesi’nde kimya alanında doktora yapmış olan dördüncü kişidir. Sakız Adası kökenli bir ailenin çocuğu olarak 1869’da İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra 1888’de girdiği Zürih’deki Eidgenössischen Polytechnikum [Federal Politeknik Okulu]’ndan 1891’de mühendis kimyager olarak mezun oldu ve hemen ardından Prof. Dr. Heinrich Jacob Goldschmidt’in yönetiminde hazırladığı doktora tezi ile 1892’de Zürih Üniversitesi’nden Dr.Phil derecesini aldı. Doktora tezi o zaman yeni bulunması nedeniyle güncel olan hidroksilaminin çeşitli metaller ile oluşturduğu kompleks bileşikler üzerinedir. İstanbul’a dönünce Pierre Apéry’nin (1852 – 1918) kimyasal analiz laboratuvarında çalışmaya başladı. 1896 yılı başında II. Abdülhamid tarafından Kimyager-i Hazret-i Şehriyârî [Saray Kimyageri] olarak atandı ve bunun üzerine kendi özel kimyasal analiz laboratuvarını kurdu. 1908’de Saray Kimyagerliği görevine son verildi. 1910’da Çimento ve su kireci üretmek üzere kurulan "Arslan Osmanlı Anonim Şirketi”nin kurucuları arasında yer aldı. Bir ortağı ile birlikte 1900’lerin başlarında Beyoğlu’nda bir ecza deposunu işletti. 1922’de Türkiye’den ayrılarak Atina’ya yerleşti. Yunan Kimyasal Ürünler ve Gübre Sanayi Anonim Şirketi’nin fabrikasında çalıştı. Yunan Kimyagerler Birliği’nin kurulmasına öncülük etti, 1925’te başkan yardımcısı oldu. Syngros 1930’dan sonra çeşitli resmi ve özel kuruluşlarda kimyager olarak çalışarak 1945’de emekliye ayrıldı ve 23 Ekim 1955’de Atina’da öldü. Bu makalede Kyriakos Syngros’un yaşamı, doktora tezi ve faaliyetleri eldeki belgelerin ışığında aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Kyriakos Syngros, Kimya Doktoraları, Kimya Laboratuvarları, Oseb Celâlyan, Aslan Çimento Fabrikası, Ecza Depoculuğu