Deşarj-bağımlı ve deşarj-ağırlıklı sistemlerde zehirlilik ile kirletici parametreler arasındaki ilişki

Authors : Elçin (hepsağ) Güneş, Ilhan Talinli

Pages : 53-62

View : 23 | Download : 6

Publication Date : 2009-12-31

Article Type : Research

Abstract :Endüstrileşmenin hızlı olduğu bölgelerde, akışı sürekli olmayan, tatlı su miktarı genellikle yağışlarla orantılı olan ve deşarjlar için alıcı ortam olarak kullanılan nehir ve dereler atıksu kanalları haline gelebilmektedir. Bu su kaynakları deşarj-bağımlı ve deşarj-ağırlıklı sistemler olarak sınıflandırılarak, farklı şekilde yönetilmesi gereken sistemlerdir. Bu çalışma, böyle nehir ve nehir kollarına sahip, endüstrileşmenin çok hızlı gerçekleştiği ve yaklaşık 1000 endüstrinin arıtılmış veya arıtılmamış deşarjlarını alan Ergene Nehri ve kollarında yapılmıştır. Çok karmaşık özellikteki birçok deşarjı alan bu nehir ve nehir kollarının, kirlenme durumlarına bağlı olarak zehirliliklerinin belirlenmesi sürdürülebilir kullanımlarının sağlanabilmesi ve yönetimlerinin doğru şekilde yapılması için önemli bir veri sağlayacaktır. Bu çalışmada bu nehir ve nehir kollarından numuneler alınmış ve kirletici parametreler ile Vibrio fischeri organizmasına zehirlilik etkileri ölçülmüştür. Çalışma sonuçlarında, bölgedeki özellikle deşarj-bağımlı sistemlerin kimyasal parametreler ve zehirlilik açısından oldukça etkilenmiş oldukları görülmüştür. Referans bölge olarak seçilen su kaynağının kimyasal parametreler ve zehirlilik açısından kirletilmediği, en çok kirlenmiş bölgenin tekstil ağırlıklı organize sanayi ve deri organize sanayi ile daha birçok endüstrinin deşarjlarını birlikte alan ve deşarj-bağımlı bir sistem olan Çorlu Deresi ile bir kolu olan Sinandede Deresi olduğu görülmüştür. Vibrio fischeri test organizmasının zehirliliğine neden olan parametreler istatistiki analizler yapılarak belirlenmiş ve çoklu regresyon analizi kullanılarak regresyon modeli kurulmuştur. Kurulan regresyon modeline göre zehirlilik ölçütlerinden olan EC 10 değeri en çok Çözünmüş Oksijen (ÇO), Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) ve Toplam Çözünmüş Maddelerden(TÇM) etkilenmiştir.
Keywords : Deşarj-bağımlı sistemler, deşarj-ağırlıklı sistemler, Vibrio fischeri, zehirlilik