SOSYAL MEDYA EKSENLİ DİJİTAL SEFERBERLİK VE PROTESTO HAREKETLERİ ÜZERİNE BİR LİTERATÜR İNCELEMESİ

Authors : Seyedmorteza Mousavi, Nurcan Törenli

Pages : 314-331

Doi:10.56133/intermedia.1348867

View : 127 | Download : 90

Publication Date : 2023-12-29

Article Type : Research

Abstract :Günümüzde yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelen sosyal medya pek çok çalışma alanıyla ilişkilendirilmektedir. Bunların başında da siyasal yaşama katılım eksenli dijital seferberlik, protesto ve hak arayışları gelmektedir. Nitekim dünya çapında patlak veren bir çok eylem, toplumsal hareket, protesto ve seferberlik, sonuçları olumlu veya olumsuz olsun, geçmişe oranla çok daha kolay organize edilebilmektedir. Ancak devletlerin, çıkar gruplarının ve büyük şirketlerin de bu alanda etkin olduğu; sansür, engelleme, gözetim ve baskının yanı sıra trol hareketleri, yanlış-yalan haber ve bilgi kirliliği gibi demokratik ve özgürlükçü çabaların altını oyan olumsuzluklar barındırdığı da göz ardı edilmemelidir. Bu çalışmada 2012 ve 2023 yılları arasında 23 ülkede sosyal medya eksenli dijital seferberlik ve protesto hareketleri konulu araştırmaların meta analizi gerçekleştirilerek, sosyal medyanın neden ve nasıl kulanıldığı irdelenmiştir. Analiz, incelenen makalenin başlığı, yazarı, yayım tarihi, araştırılan ülke; makalenin spesifik konusu ve amacı; makalenin anahtar kelimeleri; odaklanılan örneklem/analiz birimi; makalenin kuramı/paradigması; makalede kullanılan medya platformu; makalenin hipotezi ve araştırma soruları ile makalenin ulaştığı bulgular olmak üzere sekiz kategorik başlık altında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ulaşılan en önemli sonuç, dijital protesto ve seferberlik hareketleri bağlamında sosyal medya ekseninde klişeleşmiş, araca (dijital teknolojiye) odaklı ‘olanaklar/sınırlılıklar’ ikilemi yerine ağırlıklı olarak taraflar ve mücadelenin koşullarına odaklı ‘olanaklar/karşı olanaklar’ çatışmasının yeğlenmesidir. Çalışmanın odaklandığı konu ve ulaştığı sonuçlar açısından Türkçe literatürde konunun farklı boyutlarda tartışılmasına katkı vereceği düşünülmektedir.
Keywords : protesto, sosyal medya, seferberlik, demokrasi, kolektif eylem