Modern Devletin Oluşumunda Polis Gücü: İran’da Polis Gücünün Gelişimi ve Dönüşümü

Authors : Ahmet Çirakoğlu, Hüdayi Sayin

Pages : 33-66

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2021-12-16

Article Type : Research

Abstract :Kamu güvenliği, şehirleşme başlayana kadar sistematik bir düzen içerisine girememiştir. Modern şehirlerin oluşumuyla birlikte insanların ve yaşanılan mekânın güvenliğini sağlama ihtiyacı başta şehir yöneticileri, sonrasındaysa oluşturulan düzenli iç güvenlik teşkilatları sayesinde karşılanmıştır. Bu makalede, İran’ın modern öncesi dönemde var olan güvenlik sistemi ve modern devlet anlayışı sonrasında dönüşen iç güvenlik stratejileri ele alınmıştır. İran’da iç güvenlik kavramı; Kaçarlar öncesinde bölgeyi yöneten devletlerin üst düzey yöneticileri eliyle uygulanan askerî yöntemler, Kaçarlar devrinde Nazmiye Teşkilatı’nın kurulmasıyla ilk profesyonelleşme ve polislik hizmetlerini askerlikten ayırma çabaları, Rıza Han darbesi sonrası kurulan Pehlevi Hanedanlığı döneminde iç güvenlik hizmetlerinin tekrar askerîleştirilerek istihbari faaliyetlere ağırlık verilmesi ve 1979 Devrimi sonrası oluşan teopolitik yönelimde polis teşkilatının ideolojik görünüme bürünmesi olarak kategorize edebileceğimiz dört ana evreden geçmiştir. İran’da iç güvenlik kurumunun geçirdiği modern öncesi sistem, ilk profesyonelleşme, askerîleşme ve ideolojik yönelim evreleri metin boyunca tartışılmıştır.
Keywords : Polis, İran Polisi, Nazmiye Teşkilatı, toplumsal düzen, güvenlik