A Conflict on Baha‘ism and Islam in 1922: Abdullah Cevdet and State Religious Agencies

Authors : Ayşe Polat

Pages : 29-42

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2015-12-15

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada Abdullah Cevdet’in 1922’de Baha’ilik ile ilgili yazdığı bir makale ve devlet otoritelerini bilhassa Meşihat bünyesinde işleyen iki meclisin bu makaleye gösterdiği tepkiler ele alınmaktadır. Cevdet’in özgeçmişi ve gazetecilik faaliyetleri, özellikle yayınladığı İctihad mecmuası, hakkında kısa bir bilgi verilmesinin ardından, 1922’de Baha’ilik üzerine yazdığı makalesi kaleme alındığı tarihsel bağlamı çerçevesinde ele alınmaktadır. Cevdet’in Baha’ilik’i barış ve merhamet dini olarak vurgulamasında 1. Dünya Savaşı ve akabindeki gelişmelerin belirleyici rolü olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca Cevdet’in Baha’ilik’i İslam ve Hristiyanlık’la karşılaştırırken dinlerin öz ve tarihsel süreçleri şeklinde bir ayrım yaptığı öne sürülmektedir. Çalışmanın geri kalan kısmında Cevdet’in makalesinin sansürlenmesi özelinde Mütareke yıllarında Osmanlı’da mevcut olan dini yayınları (bilhassa dergi ve gazeteler) denetleme, kontrol ve yasaklama mekanizmalarına ve bu noktada Meşihat bünyesindeki Tetkik-i Mesahif ve Müellefat-ı Şeriyye Meclisi ve Daru’l-Hikmeti’l İslamiye adlı iki meclisin belirleyici rollerine vurgu yapılmaktadır. Bu iki meclisin arşiv kaynakları üzerinden onların Cevdet’in makalesini hangi kriter ve gerekçelerle eleştirip hukuki işleme tabi tuttukları tahlil edilmektedir
Keywords : Abdullah Cevdet, Meşihat meclisleri, Baha’ilik, İslam, matbuat, sansür