Doktor Abdullah Cevdet’te Din Algısı

Authors : Osman Demir

Pages : 5-28

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2011-12-01

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı coğrafyasında Batı kaynaklı akımların hızla yayılmaya başladığı bir dönemde yaşayan Abdullah Cevdet, savunduğu fikirler ve bunları ifade etme biçimiyle çokça tartışılan kişilerden biridir. Dindar bir ailede dünyaya gelmekle birlikte zamanla materyalizme kayan Abdullah Cevdet, fikirlerini yaymak için telif ve çeviri faaliyetine girişmiş ve bu süreç, onun din algısının şekillenmesinde etkili olmuştur. Onun din hakkındaki görüşleri, iç dünyasındaki dalgalanmalara ve dönemin şartlarına bağlı olarak da değişmektedir. Abdullah Cevdet’in pratik dindarlığın sorunlarına yönelik görünen eleştirileri, dinin en temel kavramlarını sorgulayan ve bunlar üzerinde ciddi şüpheler uyandıran bir noktaya varmaktadır. Bu nedenle, hem yaşadığı dönemde hem de sonrasında dinsizlikle itham edilen Cevdet, materyalizmin ülkeye girmesine önayak olan isimlerin başında gösterilmiştir. Cevdet’in, bilimsel maddeciliğe ulaşmak için dini bir araç olarak kullanıp İslam dininin içeriğinden yararlandığı, ayrıca dine değil, taassuba ve dinin yanlış uygulamalarına karşı olduğuna dair birtakım görüşler de ileri sürülmüştür. Bu makalede, yaptığı çalışmalarla Cumhuriyet dönemi din politikalarını ve toplumun din anlayışını önemli ölçüde etkileyen Abdullah Cevdet’in din algısı, başlıklar halinde ele alınacak; onun, dinî konu ve kavramlar üzerinde ciddi tereddütlere ve yıkıcı etkilere sebebiyet veren bir sorgulama tarzını benimsediği gösterilecektir.
Keywords : Abdullah Cevdet, Materyalizm, Din, Batılılaşma