Dezenformasyon ve Yapay Zekâ: Dezenformasyonla Mücadele Yollarına Yapay Zekâ Uzmanlarının Gözünden Bakmak

Authors : Derya Gül Ünlü, Zafer Küçükşabanoğlu

Pages : 83-106

Doi:10.54722/iletisimvediplomasi.1375478

View : 211 | Download : 326

Publication Date : 2023-12-16

Article Type : Research

Abstract :İletişim teknolojilerindeki gelişim ve kullanıcı kaynaklı içeriğin yükselişi, her türlü içeriği herhangi bir kontrol mekanizmasına takılmadan kolaylıkla dolaşıma sokulabilir kılmıştır. Bu durum, günümüzde dijital platform kullanıcılarının sınırsız sayıda içeriğe hızlı erişimini sağlamakla birlikte; bireylerin maruz kaldıkları yoğun dezenformasyonu da beraberinde getirmiştir. Çevrimiçi dezenformasyonla mücadele süreci, yapay zekâ tekniklerinin kullanımıyla yakından ilişkilenmekte; söz konusu teknoloji hem dezenformasyonun üretilip yaygınlaştırılmasında hem de sorunlu içeriğin tespiti ve denetiminde önemli bir rol üstlenmektedir. Dezenformasyon ve yapay zekâ ilişkisinin bu iki yönü, yapay zekâ teknolojilerinin sorunlu içeriğin üretimi ve dağıtımı sürecindeki belirleyiciliğinin ve çevrimiçi dezenformasyonun tespit edilip azaltılabilmesi için yapay zekâ sistemlerinden en efektif biçimde nasıl yararlanılabileceğinin anlaşılmasını da gerekli kılmaktadır. Bu odak noktasından hareketle gerçekleştirilen çalışma kapsamında, yapay zekâ sistemlerinin dezenformasyonla mücadele sürecindeki potansiyelinin yapay zekâ uzmanlarının gözünden değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda, Yapay Zekâ Politikaları Derneği (AIPA) üyesi ve paydaşı olan yapay zekâ uzmanlarıyla yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinin kullanıldığı betimsel nitelikli bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, günümüz yapay zekâ sistemlerinin dezenformasyonun artırılmasında olduğu kadar azaltılması için de nasıl aktif kullanılabileceği; bunun için dezenformasyon tespit ve filtreleme mekanizmalarının, doğrulama platformlarının yaygınlaştırılmasının gerekliliği, bu amaçla geliştirilecek politikalar kamu-dijital platform iş birliğiyle oluşturulurken kullanıcıya karşı sorumluluğun da öncelenmesine ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Yapay zeka, Dezenformasyon, Algoritma, Dijital ekosistem, Çevrimiçi platformlar