Vladimir Propp ve Biçimbilimsel Çözümleme Yöntemi: Being There Filmi Üzerine Bir Analiz

Authors : Ilknur Patan

Pages : 51-77

Doi:10.54722/iletisimvediplomasi.1007558

View : 20 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-09

Article Type : Research

Abstract :Vladimir Propp göstergebilimden halkbilime, budunbilimden dilbilime birçok alanda çalışmalar yapan önemli bir araştırmacı ve dilbilimcidir. Ancak ona bugünkü ününü kazandıran çalışması Masalın Biçimbilimi isimli yapıtıdır. Propp, bu yapıtında hem Rus masallarını incelemiş ve yapılarına göre sınıflandırmış hem de anlatı çözümlemeleri açısından birçok araştırmacıya referans olan ve günümüzde de güncelliğini koruyan bir yöntem geliştirmiştir. Propp geliştirdiği bu yöntem ile sözlü gelenek ürünü olan masalların çözümlemesini mümkün kılmıştır. Günümüzde görsel, işitsel ve dijital iletişim alanında yaşanan gelişmelerle birlikte yazınsal yapıtlar yoğun olarak sinemaya uyarlanmaktadır. Bu çalışma, sinemaya uyarlanan bir romanın biçimbilimsel çözümlemesi yapılabilir mi sorusu üzerine şekillenmiştir. Çünkü son yıllarda bilinen birçok masalın geleneksel ve modern bakış açılarıyla sinema uyarlaması bulunmaktadır. Bu bağlamda, Propp’un biçimbilimsel çözümleme yapmak için geliştirmiş olduğu 31 işlev ve 7 eylem alanından oluşan yönteminin sinema filmi analizi için kullanılması çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır. Çalışmanın konusunu bir romandan uyarlanmış olan Being There isimli sinema filminin Propp’un biçimbilimsel çözümleme yöntemi ile incelenmesi oluşturmaktadır. Elde edilen veriler incelendiğinde Propp’un biçimbilimsel çözümleme yönteminde bulunan işlev ve eylem alanlarının Being There filminde yer aldığı görülmektedir. Propp’un yönteminde belirttiği en önemli kriter bu işlev ve eylemlerin birbirini takip eden bir olay örgüsü içerisinde gerçekleşmesi gerektiğidir. Being There filminde işlev ve eylemlerin sıralaması karışıktır. Bu yüzden filmde bulunan işlev ve eylemler yönteme yönelik beklentileri karşılamamaktadır.
Keywords : Vladimir Propp, masal biçimbilimi, biçimbilimsel çözümleme, sinema, Being There.