Kamusal Mekanın Neoliberal Yeniden Üretimi ve ("Yeni") Orta Sınıf Mekânsallığı: Tepe Prime Örneği

Authors : Erdem Güven

Pages : 338-375

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2018-01-31

Article Type : Research

Abstract :Sermaye birikiminin tahripkâr süreçlerine koşut olarak devlet, piyasa ve toplum arasındaki içsel ilişkinin neoliberal dönüşümü kamusal mekânları da dikkate değer biçimde dönüştürmektedir. Geleneksel kamusallık anlayış ve pratiklerinden ayrılan yeni kamusal mekân biçimleri, toplumsal sınıflar açısından yeni dinamikler, yatkınlıklar ve stratejilere içkin yeni tür iktidar ve tahakküm ilişkilerini beraberinde getirmektedir. Söz konusu ilişkilerin gündelik hayat ve mekânın tüketimi üzerinde gerçekleşen sembolik ve ideolojik mücadele aracılığıyla harekete geçirdiği süreçlerden biri de, orta sınıfın geçirgen ve muğlak eksenlerinin sürgit biçimde yeniden üretimidir. Çalışma, bu türden bir süreci toplumsal sınıflar ve mekân arasındaki etkileşime ilişkin yeni bir kamusallık ve mekânsallığın üretimi bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, kapitalist kentsel yaşamın üretim ve tüketim mekânlarını temsil ettiği düşünülen iki örnek olgunun karşıt konumlanışı üzerinden hareket edilmektedir: Bir yanda, orta sınıfın alt katmanları için mobilizasyon çabasına olanak tanıyan bir mekân örneği olarak alışveriş merkezleri; diğer yanda, 'yeni orta sınıf' öznelliğinin sembolik meşruiyeti için yapıcı bir mekân örneği olarak Tepe Prime. Çalışmada, son kertede Tepe Prime örneğinin, sınıf mobilizasyonuna göreli ölçüde olanak tanımaya başlayarak bir yarı-kamusal mekân görünümü kazanan geleneksel alışveriş merkezlerinden yalnızca mekânın kamusal kullanımına ilişkin sınıflar-arası sınırlılıklar açısından değil, yanı sıra mekânın toplumsal üretimi ile küresel piyasa toplumuna özgü sınıf-içi eşitsizlikler arasındaki diyalektik ilişkiyi sergilemesi açısından da farklılaştığı tespit edilmektedir.
Keywords : Kamusal mekanın neoliberal yeniden üretimi, Toplumsal sınıfların mekansal ayrışması, Orta sınıf, Sembolik dışlama, Tepe Prime, Tüketimcilik