Makedonya Meşesinin (Quercus trojana Webb) Ankara’dan İlk Kaydı

Authors : Selçuk Tuğrul Körüklü, Ahmet Demirtaş, Mustafa Gökmen

Pages : 1-9

Doi:10.26650/HT.2023.1235548

View : 25 | Download : 70

Publication Date : 2023-06-12

Article Type : Research Article

Abstract :Çoğunlukla küçük-orta boylu, geniş tepeli, yaprağını döken bir ağaç olan Makedonya meşesi (Quercus trojana Webb), en batıda Güney İtalya’dan başlayarak doğuya doğru Balkanlar ve Türkiye’nin batısı ile güneyini kapsayan kesintili bir yayılış gösterir. Makedonya meşesi saf ormanlar oluşturmamaktadır. Yapraklı ormanlarda diğer meşe taksonlarıyla, maki elemanı çalı ve ağaççıklarla karışıma girmekte, ayrıca karaçam, kızılçam, sedir ve Toros göknarı ormanlarında da bulunabilmektedir. Farklı araştırmacılar tarafından günümüze kadar yayınlanan kayıt ve yayılış alanlarına göre, Makedonya meşesinin İç Anadolu’nun kuzeyinde ve Ankara’da kaydı bulunmamakla birlikte bu çalışma ile birlikte türün Ankara’nın kuzeybatısında yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Makalenin amacı, Makedonya meşesinin ülkemizdeki yayılış alanlarını irdeleyerek yeni bir yayılış alanını ve bu yayılış alanındaki bireylerin botanik özelliklerini tanımlamaktır. Çalışma ile Ankara’nın Beypazarı ilçesi, Çakıloba mahallesi civarında 900-1100 m yükseltiler arasında Makedonya meşesi topluluğu tespit edilmiştir. Alandan toplanan herbaryum örnekleri, morfolojik özellikleri en yakın olan Makedonya ve Lübnan meşesi ile detaylı olarak karşılaştırılmış olup ölçülen tüm parametreler Q. trojana türü ile uyumlu bulunurken özellikle yaprak sapı boyu ve yaprak kenarı dişlerinin kısa olmasıyla Q. libani türünden ayrılmaktadır. Beypazarı Çakıloba’nın güneyinde yaklaşık 4 km civarı bir hat boyunca Makedonya meşesi yer yer hâkim tür olmak üzere, tüylü meşe ve karaçam ile birlikte karışık ormanlar oluşturmaktadır. Ayrıca, alanda iki farklı mevkide 75-85 cm çaplı ve 150- 200 civarı yaşlı anıtsal Makedonya meşesi örneklerine de rastlanmıştır. Ankara’dan Makedonya meşesinin ilk kaydı niteliğindeki bu topluluğa en yakın Makedonya meşeleri daha batıda Bilecik, Kütahya ve Eskişehir illerinde, kuş uçuşu 150 km civarı mesafededir.
Keywords : Yeni kayıt, Beypazarı, yeni yayılış, anıtsal Makedonya meşesi, Türkiye meşeleri