18. Yüzyılda Kandiye’nin Tamiri ve Limanın Temizliğine Dair Bazı Tespitler

Authors : Ilhan Gök

Pages : 438-457

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.353615

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2017-11-30

Article Type : Research

Abstract :Eski çağlardan beri birçok medeniyete beşiklik yapmış olan Girit’in, Osmanlı Devleti’nin denizcilik alanındaki gelişmesine paralel olarak 16. yüzyıldan itibaren ilgi alanına girdiğini söylemek mümkündür. 17. yüzyıla gelindiğinde ise Sultan İbrahim, Girit üzerine sefer yapmaya karar vermiştir. 1645 tarihinde Hanya’nın ele geçirilmesiyle başlayan Girit seferi, 1669 tarihinde IV. Mehmed zamanında Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa’nın Kandiye şehrini teslim almasıyla tamamlanabilmiştir. Girit’in fethinin tamamlanmasıyla Kandiye, Girit eyaletinin merkezi yapılmıştır. Kandiye’nin Hanya ve Resmo gibi diğer şehirlerden daha büyük bir şehir olması ve doğal bir limanının bulunması buranın önemini daha da arttırmıştı. Fethin akabinde Osmanlı Devleti Kandiye’de imar ve iskân faaliyetlerine girişmiş; kilise gibi dini yapıların camiye tahvil edilmesinin yanında, yıkılmış ve harap durumda olan binaların tamiri gündeme gelmişti. Kandiye’nin ilk tamiri fethin hemen akabinde IV. Mehmed’in emriyle Sadrazam Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. 18. yüzyıla gelindiğinde ise şehirdeki binalar, kale duvarları ve liman kışların sert geçmesi, dalga aşındırması ve deprem gibi faktörlerden etkilenmiş ve tamire muhtaç duruma gelmiştir. Bunun üzerine Girit valisi ve Kandiye muhafızı, Hassa mimar halifesi, defterdar ve kadı eşliğinde İstanbul’dan gönderilen bir mübaşirle nerelerin tamire ihtiyaç duyduğu ve ne kadar masraf tutacağını keşif ve muayene defteri hazırlayıp İstanbul’a göndermişlerdir. Bunun üzerine Osmanlı Devleti şehrin ve limanın tamir edilmesi için Girit’te temini mümkün olmayan malzemelerin yanı sıra usta ve işçiler de göndermiştir. Burada keşif ve muayene defterleri kullanılarak Kandiye’nin 18. yüzyıl boyunca geçirdiği tamir süreci ele alınacaktır.
Keywords : Kandiye, Keşif Defteri, Masraf, Tamir