Zaman Çarteri Esnasında Meydana Gelen Karina Kirlenmesi: Geminin Düşük Performansından Doğan Sorumluluk

Authors : Ceren Cerit Dindar

Pages : 66-74

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2018-10-31

Article Type : Research

Abstract :Zaman çarteri sözleşmesinde, teslimle birlikte donatılmış bir geminin ticari yönetimi belli bir ücret karşılığında çarterere tahsis edilmektedir. Çarterer anlaşılan çarter süresi boyunca gemiyi çarter sözleşmesinde belirtilen coğrafi sınırlar içerisindeki her yere gönderebilir. Bu yüzden, çarter sözleşmesinde bu konuda bir sınır olmadıkça, prensipte çartererin gemiyi tropikal sularda kullanmaya yönelik talimat vermesini engelleyen hiçbir şey yoktur. Çartererin bu tarz bir talimatı meşru bir talimat olarak kabul edilmektedir ve gemi sahibinin bu talimata uyması gerekmektedir. Eğer ki gemi sahibi çartererin bu talimatını haklı bir sebebi olmadan reddedecek olursa, kendisinin bu davranışı fesih hakkı veren (repudiatory) sözleşme ihlali oluşturabilecek ve böylece çarterere sözleşmeyi sonlandırma hakkı verebilecektir. Bu noktada problem şu ki gemi tropikal sularda, uzun süre kaldığı zaman, gemi karinasında kirlenme (hull fouling) çoğunlukla gündeme gelmektedir. Bu doğa olayı deniz organizmalarının geminin karinasında toplanması kümelenmesi olarak tanımlanabilir. Bu durum, geminin performansını etkileyebilecek ve de geminin çarter sözleşmesinde belirtilen hızdan daha düşük bir hızla ve de belirtilen yakıt tüketiminden daha fazla bir tüketimle ilerlemesine sebep olabilecektir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda, eğer ki çarter sözleşmesi geminin belli bir hızla ve yakıt tüketimiyle anlaşılan çarter süresi boyunca ilerleyeceğine dair gemi sahibi tarafından verilmiş bir taahhüt içeriyorsa, gemi sahibi, çartererin geminin performasının düşük olduğuna ilişkin olan iddiası ile karşılaşması muhtemeldir. Bu açıklamalar akabinde, şurası net ki çartererin geminin tropikal sularda uzun süre kullanımına ilişkin talimatı gemi sahibinin çekinmeden uyabileceği türde bir talimat değildir. Çartererin bu talimatı üzerine, gemi sahibi genellikle bir çelişkinin içerisine düşmektedir. Bir tarafta, hukukun kendisine uymayı hükmettiği çartererin talimatı söz konusu iken diğer tarafta kendisinin geminin sözleşmede belirtilen hıza ve yakıt tüketimine sözleşme boyunca uyacağına dair vermiş olduğu bir taahhüt söz konusudur. Bu makalenin amacı; gemi sahibinin, çartererin geminin kullanımına ilişkin olan talimatına uyması sonucunda ortaya çıkan karina kirlenmesinden kaynaklanan geminin düşük performansından dolayı doğacak sorumluluğunun sınırlarını araştırmaktır. Makale ayrıca ‘’BIMCO Hull Fouling for Time Charterparties’’ klozunun sözleşmeye dahil edilmesi durumunda karina kirlenmesinden kaynaklanan geminin düşük performansıyla ilgili anlaşmazlıkların ne ölçüde azalacağını analiz etmeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Karina kirlenmesi, geminin düşük performans göstermesi, BIMCO Hull Fouling Klozu