HAREZM TÜRKÇESİ FAL KİTABI’NDAKİ FARKLI DEĞİŞKELER ÜZERİNE

Authors : Duygu Yavuz Öz

Pages : 113-127

View : 89 | Download : 69

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research

Abstract :Topkapı Sarayı Müzesi Koğuşlar Bölümü 1057 numarada kayıtlı olan, 129 varaklık bir mecmuanın içerisinde 71b-129b sayfaları arasında yer alan ve 1362 yılında istinsah edildiği düşünülen Harezm Türkçesi Fal Kitabı adlı eser, diğer Harezm Türkçesi eserleri gibi Oğuz ve Kıpçak ağızlarına ait unsurları ve değişkeleri bir arada taşımaktadır. Bununla birlikte Harezm Türkçesi Fal Kitabı’nda, diğer Harezm Türkçesi eserlerinde bulunmayan değişkelerin yer aldığı görülmüştür. Çalışmanın amacı bu kategorideki sözcüklerin diğer dönem metinlerindeki ve önceki tarihî dönem metinlerindeki değişkelerini göstermek ve Harezm Türkçesi Fal Kitabı’ndaki kullanımların onlarla ortaklaşan ve farklılaşan yönlerini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda Köktürk, Uygur, Karahanlı, Eski Anadolu, Harezm ve Kıpçak Türkçesi dönemlerine ait eser ve sözlükler taranmış, bu dönemlerde sözcüklerde gerçekleşen ses olayları belirtilmiş, ayrıca her maddenin sonunda Harezm Türkçesi Fal Kitabı’ndaki kullanımlar ile diğer dönem metinlerindeki kullanımlar karşılaştırılmıştır. Harezm Türkçesi Fal Kitabı’nın diğer dönem eserlerinde bulunmayan değişkeleri barındırması dolayısıyla hem Harezm Türkçesi özelinde hem de Türk dili genelinde önemli bir eser olduğu düşünülmektedir.
Keywords : Harezm Türkçesi Fal Kitabı, Oğuz, Kıpçak, değişke, fonetik.