XVI. YÜZYILDA ŞİİRİ KINAMA VE SAVUNMA: KINALIZÂDE HASAN ÇELEBİ’NİN İTÂB-GÛNE TEZKİRESİ ÜZERİNE

Authors : Yaprak Tomruk

Pages : 197-215

View : 30 | Download : 57

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Article

Abstract :Öz Tezkirelerin önsözlerinde, divan dîbâcelerinde, mesnevilerin sebeb-i te’liflerinde, kasidelerin fahriye ve gazellerin matla’ beyitlerinde şiir hakkında görüşler paylaşılmıştır. Şiir bazı kesimlerce küçük görülmüş ve şiire karşı çıkılmıştır buna karşılık Divan şairleri de şiiri savunma çabası içerisine girmişlerdir. XVI. yüzyıl tezkire yazarlarından Kınalızâde Hasan Çelebi de hem şairler tezkiresinin mukaddimesinde hem bu makalede ele alınacak olan İtâb-gûne Tezkiresi’nde ayet ve hadisler ile şiiri savunma çabasında olmuştur. Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda bu çalışmada, XVI. yüzyıl Divan şairlerinin, tezkire yazarlarının şiire bakışı ve Hasan Çelebi’nin risalesi etrafında şiiri ve şairi savunuşu incelenmeye çalışılacaktır. Makalenin girişinde şiir hakkında Filozofların ve daha sonra Divan şairlerinin görüşleri hakkında genel bilgiler verilmiş şiire olan tepkilerin kaynağına değinilmiştir. Çalışmanın devamında XVI. yüzyıl tezkire yazarlarının şiir hakkında düşüncelerine yer verilmiştir. Sonrasında Kınalızâde Hasan Çelebi’nin şiiri; ayet, hadis ve Hz. Peygamber etrafında gelişen rivayetlerle savunduğu İtâb-gûne Tezkiresi isimli risalesi transkribe edilip muhteva yönünden incelenmiştir. Sonuç kısmında ise şiire karşı tepkilerin sebebi, şairlerin ve Kınalızâde Hasan Çelebi’nin şiiri benzer ifadelerle savunduğu sonucu açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords : Kınalızâde Hasan Çelebi, , Divan şiiri, , İtâb-gûne Tezkiresi, , şiiri kınama, , şiiri savunma.