ŞAH İSMAİL VE GÜLİZAR HANIM HİKÂYESİ ALANYA VARYANTI ÜZERİNE MUKAYESELİ BİR İNCELEME

Authors : Yavuz Uysal

Pages : 165-185

View : 8 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research

Abstract :Sözlü anlatı geleceğinin önemli bir parçası olan halk hikâyeleri içerisinde önemli bir yeri olan Şah İsmail hikâyeleri; tarikat şeyhliği, devlet adamlığı misyonlarının yanı sıra şairliğiyle de öne çıkan Safevi Devleti hükümdarı Şah İsmail’in ismi etrafında oluşmuş anlatılardır. Bu hikâyeler; Anadolu, Balkanlar ve Ortadoğu’ya kadar yayılmıştır. Çeşitli yazma nüshalar ve sözlü varyantlar bu bölgelerde tespit edilmiş olsa da günümüzde sözlü kaynaklardan derlenen Şah İsmail hikâyelerinin bazı bölümlerinin unutulmaya başlandığı görülmüştür. Alanya’dan derlenen Şah İsmail Hikâyesi, gelenekteki zayıflamaya verilebilecek örneklerden bir tanesidir. Bu çalışmada ilk olarak halk hikâyeleri ile ilgili genel bilgiler verilmiş olup; daha sonra Şah İsmail’in hayatı ve edebi kişiliğinden bahsedilmiştir. Çalışma kapsamında ilk olarak motif ve epizot yapılarını incelediğimiz Milli Kütüphane Nüshası, Grek Nüshası, Süleymaniye Nüshası ve Alanya Varyantı ile ilgili kısa bir açıklama yapılmış, bu nüshaların ve varyantların kendi aralarındaki farkları açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords : Sözlü anlatmalar, Halk hikayesi, Şah İsmail, motif, epizot.