Yeniköy Anlaşması’nın Ermeniler Üzerindeki Etkileri ve Birinci Dünya Savaşı’nda Rus-Ermeni İşbirliği

Authors : Nejla Günay

Pages : 63-93

Doi:10.19060/gav.61535

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Other

Abstract :Birinci Balkan Savaşı’nı kaybettikten sonra Osmanlı Devleti’nin durumunda ciddi değişiklikler oldu. Ordunun ve yönetimin tüm zaafları ortaya çıktı. Ermeni Islahatı konusu Büyük Devletlerin Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasına sebep oldu. Rusya ile Osmanlı Devleti arasında 9 Şubat 1914 tarihinde imzalanan Yeniköy Antlaşması ile Ermenilerin ıslahat talepleri karşılandı. Bundan sonra Ermenilerin Osmanlı Devleti’ne olan bağlılıklarının zayıfladığı ve yoğun bir silahlanma faaliyetine giriştikleri gözlendi. Öte yandan Rusya’nın Osmanlı Ermenileri üzerindeki etkinliği arttı. Ermeniler, Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine Rusya ve diğer İtilaf Devletleri’nin yardımıyla tam bağımsızlıklarını elde edebileceklerini düşündüler. Bunun için Ermeni Milli Delegasyonu’nun öncülüğünde Rus ordusunda savaşmak üzere Ermeni gönüllüleri toplandı. Ermeni gönüllüleri Ruslar tarafından ayrı birlikler hâlinde teşkilatlandırıldı. Bunların görevi; Ruslar adına bilgi toplayıp casusluk yapmak ve çete savaşları yaparak Rus ordusunun önünü açmaktı. Ermeniler kendilerine verilen görevleri en iyi şekilde yerine getirerek Türk ordusunun Van dâhil birçok yerden geri çekilmesinde rol oynadı. Öte yandan Türk ordusu da çete faaliyetleri için çalışmalar yaptı. Bu çalışmada; Rusya ve diğer İtilaf Devletleri’nin Ermeniler üzerindeki etkileri ve onların Osmanlı Devleti’ne bakış açılarının ne şekilde olduğu araştırılacaktır
Keywords : Osmanlı Ermenileri, Rusya, Yeniköy Antlaşması, Birinci Dünya Savaşı, Kafkasya