19. Asırda Osmanlı Yönetimi ve Balkanlardaki Bölünmeler Hakkında Bazı Değerlendirmeler

Authors : Memet Yetişgin

Pages : 281-300

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2019-06-23

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı yönetimi azınlıklara yönelik başarılı bir idarî tarzı asırlarca sürdürmüştür. Millet sistemi adı verilen azınlıklara yönelik yönetim anlayışı modern zamanlarda azınlıkları tatmin etmemeye başlamıştır. Bunda öncelikle gelişen batı medeniyeti ile güçlü büyük devlet çıkarları etkili olmuştur. Batı medeniyeti insan hakları, kanun önünde eşitlik, bireysellik, özgürlük ve milliyetçilik çizgisinde özgürlükçü bir gelişmeyi desteklerken, büyük devlet çıkarları güçsüz devletlerin içerisinde bulunduğu her durumu kendi ekonomik ve politik çıkarları için kullanmıştır. Bunun her ikisi de azınlıkların ayaklanması için birer ilham ve yardım sağlamıştır. Durumun farkında olan Osmanlılar azınlıkların sadakatini temin için yeni şartlara göre yönetimlerini değiştirmeye çabalamış ve bu amaçla Tanzimat ve Islahat Fermanları ile ilk Türk yazılı anayasası Kanun-i Esasî’yi ilan etmişlerdir. Bununla birlikte tarihten gelen anlayış ve güdülenmeler, yapılan reformların yeterli etkiyi gösterememesi Balkanlardaki ayrışımı durduramamıştır. İlk özerklikler zamanla genişletilmiş, genişleyen özerklikler büyük devletlerin desteği ile bağımsızlıklara dönüşmüştür. Bağımsızlığın kazanılması da yetmemiş, yeni bağımsız Balkan milletleri tek tek veya birlikte hareket ederek, birbirine karşı ve çoğunlukla da Osmanlı Devleti’ne karşı yeni istekler içerisinde olmuşlardır. Bu çalışma Balkanlarda Osmanlı idaresi, ayrışma süreci ve azınlık ayaklanmaları üzerinde duracaktır. Azınlıkların Osmanlı ile ilişkileri, Büyük Devlet politikaları ve Osmanlı idaresinin Balkanlardaki çıkmazları tartışılacaktır.  
Keywords : Osmanlı Devleti, Balkanlar, Türkler, Azınlıklar, Büyük Devletler