An Investigation into the Home Environments of 10-14 Age Group Children in the Cognitive Maps

Authors : Emine Banu Burkut, Emine Köseoğlu

Pages : 369-397

Doi:10.16947/fsmia.1136517

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2022-06-27

Article Type : Research

Abstract :Günümüzde kentleşmenin artmasıyla birlikte çocukların yaşadıkları çevreyle kurdukları ilişkinin anlaşılması daha önemli hale gelmektedir. Bu araştırmanın amacı, çocukların yaşadıkları kentsel mekanla kurdukları ilişkiyi zihinlerindeki kentsel imaj öğeleri üzerinden araştırmak, çocukların ev ve yakın çevresindeki mekansal bilgiyi bilişsel haritalarına nasıl yansıttıklarını ortaya koymaktır. Bu araştırmanın alan çalışması, 2021-2022 eğitim-öğretim yılı güz döneminde İstanbul ili Kadıkoy ilçesindeki (n=387) çocuklarla gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu tabakalı örnekleme yoluyla seçilmiştir. 10-14 yaş grubu çocuklarla anket ve bilişsel harita çizimi yapılmıştır. Araştırmanın verileri IBM SPSS 25.0 istatistik programında analiz edilmiştir. Araştırmada betimsel veri analizi yapılarak frekans ve yüzdeler ortaya koyulmuştur. Araştırma bulguları iki başlık altında yorumlanmıştır. Birincisi kentsel mekanın imaj haritası çizilmesi ve imaj öğelerinin tespit edilmesi, ikincisi ise çocukların çizdikleri bilişsel haritaların mekansal içerik analizinin yapılmasıdır. Bilişsel haritaların içerik analizi; i) çocukların bilişsel haritalarında ortaya çıkan ev çevresine ait imaj öğelerinin Lynch’in metodolojisine göre (yollar ve işaret öğeleri) değerlendirilmesi, ii) çocukların çizdikleri bilişsel haritaların Matthews’in kategorilerine göre sınıflandırılasıdır. Araştırmanın bulgularına göre, i) çocukların bilişsel haritalarında yol imgesinin çizimi, işaret öğesine göre daha fazla görülmesine rağmen, işaret öğeleri daha ayrıntılı çizilmiş ve yazılı olarak tanımlanmıştır. Araştırmanın ikinci bulgusu ise ii) çocukların evlerinin yakın çevresine ait işlevsel (yapılı çevre unsurlarını) bilişsel harita çizimlerine yansıtma oranının oldukça fazla olduğu görülmektedir. Çocukların kent imajları ve bilişsel haritalama yetenekleri üzerine yapılan bu araştırmanın şehir planlama, mimarlık, eğitim bilimleri, bilişsel psikoloji ve çocuk psikolojisi gibi alanlarda yapılacak araştırmalara farklı bir bakış açısı sağlaması beklenmektedir.
Keywords : Çocuk, bilişsel harita, ev çevresi, kentsel imaj öğeleri