Şârihin Manzum Tercümesi: Şem‘î’nin Terceme-i Kasîde-i Emâlî’si

Authors : Taner Gök

Pages : 171-204

Doi:10.16947/fsmia.372623

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Research

Abstract :569/1173 yılında Ûşî tarafından yazılan Kasîde-i Emâlî, yazıldığı dönemden günümüze kadar büyük bir ilgi görerek Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere birçok tercüme ve şerhe konu olmuştur. İslâm akaidinin temel konularını işleyen bu kasidenin mütercimlerinden biri 16. asrın tanınmış şârihlerinden Şem‘î Şem‘ullâh’tır. Çalışmamızda 72 bentten oluşan ve müzdevic murabba nazım şekliyle yazılan bu tercümenin öncelikle tenkitli metni oluşturulmuş sonrasında ise biçim ve içeriğine dair bilgiler verilmiştir. Eserin öne çıkan özelliklerinden biri vezin ve kafiye konusunda ana metne sadık kalınmasıdır. Çünkü kasidenin Türkçe tercümelerinde bu iki unsurun muhafaza edildiği örnek sayısı çok azdır. Tercüme usulü açısından Şem‘î (ö. 1602’den sonra), her bir beytin tercümesi için dört mısralık bir bend kullanmıştır. Yani tercümesini eserin aslına göre genişletmiştir. Eserde ilgi uyandıran durumlardan biri de tercümenin hatimesinde mütercimin, yaptığı işi hem "tercüme” hem de "şerh” olarak niteleyerek bu iki kavramı aynı anlama gelecek şekilde kullanmasıdır. Çalışmamızda bu nitelemenin temelinde yatan sebeplere değinilerek gerekçeleri ortaya konmuştur.
Keywords : Şem‘î Şem‘ullâh, tercüme, Ûşî, Kasîde-i Emâlî