et-Tabâtabâî’nin Mîzân Tefsiri’nde Uyguladığı Cery Kavramının Arka Planı

Authors : Sabahattin Gümüş

Pages : 587-610

Doi:10.16947/fsmia.957131

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2021-06-24

Article Type : Research

Abstract :İsnâaşeriyye/İmâmiyye/Câferiyye Mezhebi’nin hadis kitapları ve rivâyet tefsirlerinde âyetleri imamlar, taraftarları ve onların düşmanları sayılan kimselerle ilişkilendirilen birçok rivâyet bulunmaktadır. Modern dönem İsnâaşeriyye müfessirlerinden Muhammed Hüseyin et-Tabâtabâî (1904-1981) rivâyetlerdeki bu irtibâtı, geliştirdiği cery kavramıyla açıklamaktadır. Bu çalışmada onun cery kavramını uygulayarak ortaya koyduğu âyet yorumlarının, âyet-rivâyet uygunluğu açısından analizi ve eleştirisi yapılmıştır. Ayrıca onu bu kavramı, Şiî-usûlî ulûmu’l-Kur’ân’ına üst bir başlık olarak kazandırmaya sevk eden âmiller bulunmaya çalışılmıştır. Buna göre teorik açıdan ilgili kavrama yüklenen anlamın âyet yorumlarına yansımadığı ve bunun arkasında mezhep taassubunun olduğu anlaşılmıştır. Bu tutumuyla onun, İsnâaşeriyye rivâyet edebiyatında önemli bir yekûn tutan söz konusu rivâyetleri muhâfaza etme çabası içine girdiği tespit edilmiştir. Diğer yandan onun, bâtıni anlam ile te’vîl kavramını da bu amaca yönelik düşündüğü fark edilmiştir.
Keywords : Tefsir, cery, âyet, et-Tabâtabâî, Mîzân Tefsiri