TSMK H. S. 25 Envanterli Mushaf-ı Şerîf’in Tezhip Sanatı Açısından İncelenmesi

Authors : Nihal Araci

Pages : 1-34

Doi:10.16947/fsmia.957032

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-24

Article Type : Research

Abstract :Kur’ân-ı Kerîm’e duyulan sevgi ve saygı, O’nun hem kitâbeti hem de tezyinâtı için titizlikle çalışılmasına ve böylece çok kıymetli eserler verilmesine vesîle olmuştur. Bu çalışma, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi H. S. 25 numaralı envanterde kayıtlı, gerek hattı ve gerek tezhibi bakımından kaynak eser niteliğindeki Mushaf-ı Şerîf’in tezhibine dâir yapılan incelemeyi içermektedir. Çalışmanın giriş kısmında, bir Mushaf’ın tezyîn edilen bölümleri hakkında bilgi verilmiş, hemen sonrasında ise söz konusu Mushaf genel özellikleri itibariyle tavsif edilmiştir. Ayrıca tasarımının normal seyri dışında gelişen durumlara dikkat çekilmiştir. Mushaf’ın cilt kapaklarının her bölümü tasarım ve işleme teknikleri bakımından anlatılmış, hattatı ve müzehhibi hakkında da bilgi verilmiştir. Mushaf’ın genel tezhip özellikleri Safevî devri tezhibi bağlamında aktarıldıktan sonra, sırasıyla zahriye ve serlevha tezhibi bütünden parçaya giden bir seyirde görseller üzerinden incelenmiştir. Sûrebaşı tezhipleri kompozisyon çeşitlerine göre dört başlık altında tasnif edilmiştir. Sonrasında ise Mushaf gülleri çeşitleri, ferağ kaydı tezhibi ve halkârlı sayfalar tasarım, renk ve işleme tekniği veçheleriyle ele alınmıştır.
Keywords : Mushaf, Mushaf tezhibi, Şah Mahmud Nişâburî, Hasan el-Bağdâdî