Kur’ân’da K-D-R Kökünün Allah’ın Dışındaki Varlıklara İsnad Edildiği Âyetlerin Anlam Çerçevesi

Authors : Ahmet Nair

Pages : 557-580

Doi:10.37697/eskiyeni.1408930

View : 168 | Download : 110

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research

Abstract :Kur’ân’ın mesajını insanlara ulaştırmanın doğru yollarından birisi de Kur’ân’da yer verilen bir kavramın âyetlerin bütününde ele alınışını incelemektir. Bu doğrultuda kavramın İslâm’dan önceki anlamını tespit edip varsa Kur’ân’ın nüzûlüyle beraber kazandığı yeni anlamı ortaya çıkarmak için, Arap şiirinden yararlanılır. Câhiliye şiirinde kelimenin geçtiği beyitler semantik yöntemle tahlil edilerek anlamı belirlenir. K-d-r kökü de Kur’ân’da daha çok Allah Teâlâ’nın sıfatları ve fiilleriyle ilişkili olarak yer almaktadır. Bizim çalışmamızda bunların dışında kullanıldığı on sekiz âyet konu edinilmiş ve önce kelimenin sınır, miktar, ölçü, kıymet, kuvvet anlamlarında; alâ harf-i cerriyle kullanıldığında ise sınırlı harcama, rızkı daralma, güç yetirebilme, ele geçirme gibi kök anlamlarına sahip olduğu Arapça sözlüklerden ve Arap şiirinden örneklerle tespit edilmiştir. Daha sonra kökün Kur’ân âyetlerinde kullanılışı ele alınmış ve kök anlamına uygun olarak sınır, miktar, kuvvet, geçim imkânları sınırlı olma, ele geçirip cezalandırma, bir şey hakkında ölçüp biçerek karar verme, kader ve miktar anlamında muhtelif manalara geldiği belirlenmiştir. Ayrıca bazı âyetlerde insanın dünya nimetleri ve süsüne aldanarak kendisinde bir güç vehmetmesinin çok yanlış olduğu, bunlara sahip olanların Allah’ın buyruklarıyla hareket etmediklerinde hiç ummadıkları bir anda bu imkânlarını yitirdiklerindeki düş kırıklığı dile getirilmektedir. Bu düş kırıklığının beraberinde getirdiği umutsuzluk ve çaresizlik insanın kişiliğinde tahribata da yol açmaktadır. Buradan hareketle esas güç ve kuvvetin Allah’a ait olduğu, O’nun dışındaki varlıkların ve insanın bu güç karşısındaki zayıflığı vurgulanmaktadır. Zaman zaman insanın maruz kaldığı deprem, sel, fırtına gibi doğal afetler karşısında maddi imkân, teknik donanım, fiziki araç ve gereçlerin hiçbir işe yaramadığı, kâinatın mutlak hâkimi Allah’ın kudreti karşısında insanın acziyetinin farkında olarak yaşamını sürdürmesi ve her bakımdan kendisini Allah’a muhtaç hissetmesi gerektiği vurgulanmaktadır
Keywords : Tefsir, Kur’ân, Kader, Güç, Acizlik