TÜRKİYE'DE 1994, 2001 VE 2018-2021 KUR KRİZLERİNİN YENİ NESİL KRİZ TEORİLERİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Authors : Orhan Şanli

Pages : 117-158

Doi:10.53839/aifd.988000

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research

Abstract :Yeni nesil kriz teorileri, 20.yy’ın son çeyreğinde Asya, Avrupa ve Güney Amerika’da yaşanan krizleri incelemek amacıyla geliştirilmiştir. Krizlerin farklılık göstermesinden dolayı kriz teorileri, birinci nesil, ikinci nesil ve üçüncü nesil olarak sınıflandırılmıştır. Bu teorilerin ortak noktası ise şudur; sabit kur uygulayan veya rezerv sorunu olan ülkelerde spekülatif kur saldırıları krizlerde etkilidir. Türkiye, 1994 ve 2001 krizlerinin ardından sabit kur rejimini terk etmiş ve dalgalı kur rejimine geçmiştir. Fakat merkez bankasının rezervlerinin sınırlı olması, yüksek dış borç ve artan cari açık nedeniyle Türkiye’nin kur dalgalanmalarına karşı kırılganlığı artırmıştır. Bu nedenle Türkiye 2014-2021 yılları arasında yeni spekülatif kur şoklarına maruz kalmıştır. Kur şokları makroekonomik dengeleri bozmuştur. Böylece Türkiye yeniden dış borç, enflasyon, faiz ve kur sarmalına girmiştir. Sonuç olarak P. Krugman’ın ifade ettiği gibi Türkiye’de kur dalgalanmalarından kaynaklanan bir para-borç krizi meydana gelmiştir.
Keywords : Yeni Nesil Kriz Teorileri, Kur Krizi, Döviz Kurları, Türkiye Ekonomisi, Dış Borç