Türkiye’de Yapılan Bilgisayarsız Bilgisayar Bilimi (B³) Araştırmaları: Bir Sistematik Alanyazın Taraması

Authors : Lokman Çavdar, Hacı Ömer Beydoğan

Pages : 47-59

View : 47 | Download : 30

Publication Date : 2023-09-17

Article Type : Research

Abstract :21. yüzyılda teknoloji kullanımının artması ile birlikte programlama becerisine sahip insan gücüne de ihtiyaç artmaktadır. Bu ihtiyaç kodlama öğretiminin önemini her geçen gün artırmaktadır. Kodlama öğretimin öneminin artması ile beraber etkinlik temelli bir yöntem olan B³ etkinlikleri son yıllarda alanyazında sıkça tartışılmaya başlanmıştır. Bu durum ulusal anlamda da etkisini göstererek konu üzerinde birçok çalışmanın yapıldığı görülmüştür. Bu araştırmada Türkiye’de yapılmış olan B³ etkinlikleri eksenli çalışmaların farklı açılardan incelenmesi amaçlanarak sistematik alanyazın taraması yapılmıştır. Çalışma bir doküman incelemesi araştırması olup, betimsel içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Veri tabanları incelenerek ve eleme-dâhil etme kriterleri dikkate alınarak 12 makale, 3 bildiri ve 18 tez çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırmaların yılları, eğilimleri, örneklem grupları, yöntemleri, kullanılan B³ etkinlik türleri, sonuçları ve önerilerine yönelik sorular irdelenerek sonuçlar raporlaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre B³ etkinlikleri üzerine yapılan çalışmaların 2019–2020 yılları arasında yoğunlaştığı; en çok kodlama ve algoritma öğretimi ile bilgi işlemsel düşünme (BİD) becerileri temaları üzerinde çalışıldığı; örneklem gruplarının çoğunlukla ilköğretim öğrencilerden özellikle 6. sınıf öğrencilerinden oluştuğu; nitel çalışmaların çoğunlukta olduğu ancak karma yöntemle beraber düşünüldüğünde nicel ve nitel yöntemin benzer oranlarda kullanıldığı, araştırma modeli olarak en çok deneysel desenlerin kullanıldığı, ayrıca çalışmaların büyük çoğunluğunun müdaheleli araştırma türünde olduğu ve etkinlik türü açısından kâğıt-kalem tipi etkinliklerinin daha sık kullanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin ilgi ve motivasyonlarının arttığı, kodlama ve algoritma konusunda gelişim sağladıkları, derse aktif katılım ve öğrenme sürecine katkı sağladığı ve BİD becerileri ve düşünme becerilerinin gelişiminde olumlu yönde etkilerinin olduğu sonuçlarına sıkça rastlanmıştır. Etkinliklerin çeşitlendirilmesi, üretilmesi ve gerekiyorsa kültürümüze uyarlanması, farklı konu ya da derslerde kullanılması, öğrenci grubunun özelliklerine ve öğretim tasarımı ilkelerine dikkat edilmesi, öğretmenlere hizmet içi eğitim verilmesi yönünde önerilere sıkça rastlanmıştır. Çıkan sonuçlar doğrultusunda B³ etkinliklerinin uygulanmasına ve gelecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Bilgisayarsız bilgisayar bilimi, kodlama eğitimi, sistematik alanyazın taraması