Yeni Dönem Türk Sinemasında Dinin Yeri

Authors : Sümeyye Yılmaz

Pages : 1-29

View : 87 | Download : 70

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research

Abstract :Sinema, resim, şiir, edebiyat, müzik gibi sanat dallarının bir kollektifidir. Bu nedenle sinemaya bir eğlence aracı olmasının ötesinde yedinci sanat diyenler de olmuştur. Bu yönüyle sinema, insanın tüm duyularına aynı anda hitap edebilmektedir. Ayrıca insanları tüm sanat dallarından daha fazla etkilemekte hatta adeta büyülemektedir. Bu da sinemayı toplumun ve bireyin sosyokültürel ve dini değerlerine etki edebilecek, bunları değiştirebilecek, dönüştürebilecek etkili bir araç kılmaktadır. Sinema kimi zaman sanatsal yönüyle ön plana çıkmışken kimi zaman da bir propaganda veya mesaj verme aracı olarak kullanılmıştır. Bu doğrultuda Türkiye’de özellikle de sinemanın başlangıç dönemlerinde mevcut rejimin politikalarını benimsetme çabasıyla ideolojik bir tavır sergilendiğini görmekteyiz. Son dönemlerde ise Türkiye’de yaşanan sosyal-siyasi değişimler her alanda kendini gösterirken, sinema filmlerinde de bu değişimin yansımalarını görmekteyiz. Bu çalışmada sinema ve din arasındaki ilişkinin başlangıcından günümüze kadar geçirdiği süreç değerlendirilmiştir. Bu süreçte yaşanan değişimler, toplumsal anlamda dinin algılanış ve yaşanış biçimlerinin sinemaya yansımaları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu nedenle ilk olarak Türk sinemasının tarihi hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Ardından Türk sinemasında dini ögelerin kullanımındaki değişimler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonra Türk sinemasında yaşanan değişimlerin nedenleri, ortaya konulmuştur. Özellikle 2000’li yıllardan sonra belirgin bir değişim yaşayan Türk sineması yapısal olarak da farklılaşmıştır. Dine ve dini ögelere yaklaşımlarda yaşanan değişimler örneklem olarak seçilen filmler üzerinden görüntü ve senaryo çözümlemesi teknikleriyle analiz edilmiştir. Film neyi, nasıl, niçin anlatmaktadır? Sorularından yola çıkarak çok boyutlu bir çözümleme yapılmıştır. Renk, ses, kurgu gibi sinematografik anlatım araçları ile biçimsel sinematografik bir çözümleme yapılmıştır. Bunun yanında filmin konusu anlatısal ve dramatik açıdan da çözümlenmiştir. Genel anlamda bir içerik analizi yapılmıştır. Örneklemi oluşturan filmlerde tespit edilen bulgular ve analizler ortaya konulmuştur. Ayrıca hangi çerçevede veya sınırlılıkta dinin sinemada yer bulduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle son yıllarda televizyon dizilerinde ve sinema filmlerinde dini ögelerin kullanılma oranında artış olduğu tespit edilmiştir. Sonuçta bu artışın nedenleri ve muhtemel riskleri de ele alınmıştır.
Keywords : din sosyolojisi, türk sineması, din, dini değişim, dini öğeler