Kemal Tahir’in Esir Şehir Üçlemesi’nde İstanbul’un Görünümleri

Authors : Aykut Nasip Kelebek

Pages : 334-345

Doi:10.30767/diledeara.1438570

View : 106 | Download : 119

Publication Date : 2024-03-21

Article Type : Research

Abstract :Modern Türk edebiyatının önde gelen yazarları arasında yer alan Kemal Tahir; romanlarında Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve çözülüş süreçlerini, modern Türkiye’nin inşasını ve erken Cumhuriyet döneminin siyasal krizlerini mercek altına almış ve bu hususlara getirdiği yaklaşımlarla etkileri hâlâ devam eden tartışmalar yaratmıştır. Kemal Tahir külliyatının en önemli parçalarından biri; hiç şüphesiz Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehrin Mahpusu ve Yol Ayrımı adlı romanlarından oluşan Esir Şehir Üçlemesi’dir. Yazar baştan sona İstanbul’da geçen bu üçlemede Mütareke yıllarını ve Serbest Cumhuriyet Fırkası deneyimini konu edinir ve imparatorluktan Cumhuriyete geçiş döneminin kendine özgü koşullarını inceler. Bu çalışmada, Kemal Tahir’in Esir Şehir Üçlemesi’nde İstanbul’u tarihsel konumuyla nasıl değerlendirdiği, Beyoğlu’ndan hareketle Türk modernleşmesine nasıl yaklaştığı ve kadınların şehirdeki görünümlerini nasıl yorumladığı üzerinde durulacaktır. Elbette sadece Kemal Tahir değil, başka birçok modern Türk şair ve yazarı İstanbul’u çeşitli yönleriyle işlemiş ve bu kadim şehri Türkiye’nin tarihsel serüvenini yorumlama yolunda bir fırsat kabul etmiştir; dolayısıyla Kemal Tahir’in İstanbul’u incelenirken gerekli görüldükçe başka modern edebiyatçılarla karşılaştırmalara da gidilecek ve böylelikle Kemal Tahir’deki İstanbul imgesine ilişkin kuşatıcı bir çerçeve çizilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Kemal Tahir, İstanbul, modernizm, yangın, kadın