Nur Baba’nın Kadınları

Authors : Nurcan Ankay Kardaş

Pages : 143-172

Doi:10.30767/diledeara.1138260

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2023-03-21

Article Type : Research

Abstract :Yazdıkları ve toplumsal rolüyle Türk edebiyatının dikkat çeken isimlerinden olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974) yazar ve diplomat olarak bilinir. Toplumsal dönüşümü dikkate alarak yazdığı idealist romanlarının yanında siyasi kimliği ile de tanınan Karaosmanoğlu, Millî Mücadele döneminde aktif görev alır. Milletvekilliği ve çeşitli ülkelerde elçilik yapan yazar, romanlarında gözlemlediği toplumsal sorunlara da yer verir. Yazarın ilk romanı olan Nur Baba (1922) bir Bektaşi tekkesindeki bozulma üzerinden tekke vasıtasıyla gerçekleşen bir aşkı anlatır. Bu aşk, mürşit Nur Baba açısından geçici ve zevke dayalıdır. Özne kendisidir ancak aşkın nesnesi olan kadınlar zamanla değişir. Romanın odağındaki Nigâr Hanım için ise karşı koyamadığı bir bağlılığa dönüşür. Bu bağlılık öncelikle beşerî bir aşk gibi görünse de zamanla ilahi bir bağlılık boyutuna dönüşür. Varlıklı ve güzel Nigâr Hanım’ın yaşı ilerledikçe gözden düşmesine karşın tekkeden kopamamasının nedeni bu manevi bağlılıkla açıklanabilir. Nur Baba’nın romanda anılan kadınları, ona iktidar açısından da katkıda bulunurlar. Dolayısıyla Nur Baba’nın ilişkilerinde iki yönlü bir çıkarı olduğu söylenebilir. Çalışmada öncelikle Nur Baba üzerinde durulacak. Onun kadınları çeken yönü ve cazibesinin nedenleri anlatılacak. Bir sonraki başlıkta kadınlar üzerinden bu ilişkilerin bir dökümü yapılacak, daha sonra bu ilişkilerin erkek ve tekke iktidarı ile ilişkisi kurulacaktır. Bu iktidarın öznesi elbette, mürşit Nur Baba’dır. Nur Baba’nın kadınlar üzerindeki tahakkümü ve dolayısıyla kadınların bağlılıkları hem maddi hem manevidir. Bu çalışma, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Nur Baba romanındaki kadınları iktidar ve bağlılık üzerinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Nur Baba, Bektaşilik, Kadın, İktidar