Modern Bir Münacat ve Şathiye Söylemi Olarak Cahit Zarifoğlu’nun Sultan Şiiri

Authors : Sefa Toprak

Pages : 43-57

Doi:10.30767/diledeara.1074944

View : 22 | Download : 21

Publication Date : 2022-10-21

Article Type : Research

Abstract :Modern Türk edebiyatının İslamcı şairlerinden biri de şüphesiz Cahit Zarifoğlu’dur. Şiirlerinde İslami geleneğe ait imgeleri sıklıkla kullanan şairin tem olarak işlediği konuların seçiminde de İslami ögelerin ağırlığı hissedilir. Şairin inanç dünyasını sanatına yansıtması bakımından belirgin bir örnek olan Zarifoğlu, şiirlerinde toplumsal meselelere de değinmiş olmakla birlikte ağırlıklı olarak iç dünyasına yönelmiştir. Bu yönelişte, inanan bir insan olarak çeşitli duyguları dile getirmiştir. Bunu yaparken de imgelerle örülmüş, anlamı derinlere indiren bir şiir anlayışı benimsemiştir. Şair kimi zaman teskin olmuş bir ruhun yakarışını dile getirirken kimi zaman da bir pişmanlığın ıstırabında yoğrulmaktadır. Sultan şiiri bu yakarışın ve ıstırabın bir örneğidir. Şiir geçip giden hayatın kısa bir mukayesesidir ve inanan bir insan olarak boşa harcanmış bir zamanın pişmanlık dilekçesidir. Muhteva olarak kulun rabbi ile samimi bir mukabelesi olan şiir söyleyiş açısından okunduğunda akıllara ilk olarak münacat ve şathiye türlerini getirmektedir. Münacat, Divan şairlerince sıklıkla kullanılan bir türdür. Şathiye ise genellikle tekke edebiyatı geleneğine bağlı halk şairleri içerisinde görülen bir şiir türüdür. Bu iki türün de modern bir şairin söylemi ile iç içe kullanılması dikkate değerdir. Özellikle de Müslüman şair kimliğini hemen her mecrada ve kaleme aldığı her tarz eserinde açıkça vurgulayan Zarifoğlu gibi bir kalemin bu iki tarza uygun düşecek söylemde bir şiir yazması da konuyu ele alışımızdaki en önemli etkendir. Teslim ve tevekkülün, havf ve recanın "Korku ve Yakarış” olarak tezahür ettiği şairin Sultan’daki kullandığı dil, şiiri hem bir münacat hem de bir şathiye olarak okumaya imkân tanımaktadır. Çalışmamızda şiirin modern bir söyleyiş içinde münacat ve şathiye geleneği bağlamında incelenerek tahliline çalışılmıştır.
Keywords : Cahit Zarifoğlu, Sultan, şiir, poetika, münacat, şathiye