Klasik Türk Şiirinde Bir Mûsikî Unsuru Olarak "Tîr/Ok"

Authors : Özlem Düzlü

Pages : 295-310

Doi:10.30767/diledeara.635536

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2019-10-20

Article Type : Research

Abstract :Klasik Türk şiiri metinlerinde pek çok kelime temel anlamı dışındaki anlamlarıyla da yer almıştır. "Tîr” ve onun Türkçe karşılığı olan "ok” da bu kelimeler arasındadır. Şiir metinlerinde genellikle bir silah unsuru olarak yer verilen bu kelimelerden "tîr”in "Utarit” anlamı da şairlerce rağbet görmüştür. Söz konusu kelimelerin şiir metinlerinde geçen bir başka anlamı da "keman, kemençe, rebap gibi sazları çalmaya yarayan alet (yay)”dır. Kelimelerin lûgatların büyük çoğunluğunda yer almayan bu anlamı, özellikle tevriye ve ihâm-ı tenasüp yoluyla oluşturulan çok anlamlı yapı içinde şairler için hüner gösterme vasıtası olurken klasik şiir okurunun/araştırmacısının gözünden kaçabilmektedir. "Tîrin/okun” bu farklı kullanımına dikkat çekmek üzere kaleme alınan bu makaleyle bahse konu kelimelerin yer aldığı şiir metinlerinin daha doğru anlaşılmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca bir mûsikî unsuru olarak "tîrin/okun” şiir metinlerinde hangi özellikleriyle ve ne şekilde yer aldığı ortaya konmaya çalışılmıştır. 
Keywords : Tîr, ok, yay, mûsikî, klasik Türk şiiri