XVII. Yüzyılda İstanbul Medreselerinde Okutulan Kitaplar (Tereke Kayıtları Üzerine Bir Değerlendirme)

Authors : Bilgin Aydin, Ekrem Tak

Pages : 183-236

Doi:10.30767/diledeara.542604

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2019-03-21

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada XVII. yüzyıl İstanbul’unda medrese talebelerinin okuduğu kitaplar tereke kayıtları üzerinden incelenmeye çalışılmıştır. Bilindiği gibi Osmanlı medreselerinde okutulan kitaplarla ilgili kaynaklarda birbirinden farklı birçok kitap adları geçmekte ve teorik olarak bu kitapların medreselerde okutulduğu kabul edilmektedir. Ancak bu kitapların hepsi medreselerde okutuluyorsa acaba bu durum medrese öğrencilerinin kitap koleksiyonlarına yansımış mıdır? Bunu tespit edebilmek için şeriyye sicilleri ve tereke kayıtları incelenmiştir. Bu çalışmada başta Kısmet-i Askeriye Mahkemesi olmak üzere İstanbul mahkemelerine ait siciller taranarak 1089-1110 (1678-1698) tarihleri arasında tesbit edilen medrese talebelerine ait 14 tereke kaydı değerlendirilmiştir. Bu terekelerde mevcut kayıtlardan vefat eden medrese talebelerinin öğrenim gördüğü medreseyi, memleketlerini, mirasçılarını, servetlerini, öldüklerinde medresede mevcut kitaplarını ve bu kitapların fiyatlarını, mensubu oldukları askerî ve idarî sınıfları ve varsa ticarî münasebetlerini öğrenmek mümkündür.
Keywords : Medreseler, talebeler, eğitim, kitaplar