Colson Whitehead’in Yeraltı Demiryolu Romanında Yeni Kölelik Anlatısı ve Amerikan Buyruğu

Authors : Murat Erdem

Pages : 37-63

Doi:10.30767/diledeara.542588

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2019-03-21

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada yakın dönem içinde ön plana çıkan siyahi yazar Colson Whitehead’in 2016 yılında yayımlanmış ve oldukça ses getirmiş olan Yeraltı Demiryolu adlı romanı incelenmektedir. Yeni bir kitap olmasına rağmen, ele alınan konunun bir kölelik anlatısı ve siyahi Amerikalıların karanlık Güney’den özgürlüğe kaçış mücadelelerini içermesi ve geniş bir okuyucu kitlesi bulması sosyal bilimler araştırmaları bağlamında önemli bir durumu karşımıza çıkarmaktadır. Neredeyse 170 yıl önce yasal olarak kaldırılmış olan köleciliğin karanlık ve korkunç yüzünün, siyahların özgürlük mücadelesinin Amerikan toplumunun içinde bulunduğu gündemde karşılık bulması, ülkedeki siyasi atmosfer ile ilişkili olduğunu söylemek mümkündür. Romanın adı olan Yeraltı Demiryolu, siyahi tarihçi William Still’in 1872 yılında aynı isimle yayınladığı ve kaçak kölelerin hikâyelerinin yer verildiği kitaptan alınmıştır. Roman geleneksel kölelik anlatılarında yer alan vahşet ve insanlık dışı uygulamaları içermesinin yanı sıra, köleliğin Amerikan toplumunda tarihsel ve sistemsel açıdan nasıl bir kurumsal yapıya dönüştüğünü ekonomik, siyasi ve sosyal bağlamda ortaya koymaktadır. Tarih, kültür ve edebiyatın kesişmesinin yanı sıra Amerikan toplumsal tarihinin önemli olay ve olgularına ötekilerin yani siyahların bakış açısını da içermesi romanı farklı kılmaktadır. Bu bağlamda eser edebi ve kültürel bir anlatı olarak yeni kuşaklar için tarihin dışında yeni bir okuma fırsatı sunmaktadır. Bununla birlikte romanın geleneksel kölelik anlatılarından farklı olarak sahip olduğu metinlerarası ilişkiler, fantastik kurgular ve anakronik yazın biçimi ile bu alanda yeni bir tür oluşturduğunu söylemek mümkündür. Çalışmamızda ilk olarak kısaca Amerikan siyasi atmosferine değinilerek romanın popülerliğinin ülke gündemiyle ilişkisi sunulmaktadır. Daha sonra romanın çözümlemesi yapılarak kölelik sisteminin tarihte yerini meşrulaştıran Amerikan söylem ve ideolojilerinin edebi metin aracılığıyla nasıl ters yüz edildiği başkarakter Cora’nın yolculuğu üzerinden ortaya konulmaktadır
Keywords : : Amerikan Edebiyatı