Dijital Ortamlarda Parçalarüstü Birimler (Prozodi) ve Emojiler

Authors : Şadan Altinok

Pages : 105-125

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research

Abstract :Sözlü iletişim sırasında kelime veya cümlelere farklı anlamlar yüklemek için bağlama göre vurgu, tonlama, duraklama gibi prozodik unsurlar kullanılmaktadır. İletişim sürecinde her ne kadar sözlü iletişim yoğun kullanılsa da bilgisayar teknolojisi ve internetin yaygınlaşması sonucunda akıllı telefonların mesajlaşma uygulamaları, e-posta, sosyal medya platformları vb. ile zaman ve mekân kısıtlaması olmadan gün içinde yüzlerce yazılı ileti alınıp gönderilmeye başlanmıştır. Zaman kaybını önlemek ve yazılı iletişimdeki yanlış anlaşılmaların önüne geçmek amacıyla duygu durumlarının ifade edilmesi için noktalama işaretlerinin yanında "emoji” adı verilen şekillerin kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; emojilerin, dilin parçalarüstü birimlerini (prozodi) karşılayarak yazılı dilde anlam değişmeleri üzerindeki etkisini tespit edip iletişimdeki önemini ortaya koymaktır. Çalışma Türkçe ve Türk kültür algısına sahip bireyler ile sınırlıdır. Çalışmanın örneklem grubunu; Gazi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı 2017-2018 eğitim-öğretim yılında okuyan 52 kız 26 erkek toplam 78 öğretmen adayı oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak; sonlarına noktalama işareti yerine farklı emojiler yerleştirilmiş 28 cümleden oluşan bir form kullanılmıştır. Formda 12 farklı cümle anlamlarına göre birkaç kez yazılarak her seferinde aynı cümlenin sonuna farklı emojiler konulmuştur. Öğretmen adayları cümlelerin sonunda bulunan emojilerden kaynaklı anlam değişmelerini karşısındaki boşluğa yazmışlardır. Ayrıca açık uçlu soru ile öğretmen adaylarının emoji kullanımlarıyla ilgili düşünceleri sorulmuştur. Veri toplama aracından elde edilen sonuçlar içerik analizi yöntemi ile kategorileştirilip tablolaştırılmıştır. Emojilerin yazı dilinde prozodiyi karşılaması nedeniyle yoğun olarak kullanımının tercih edildiği ve genel bir emoji duygu dili oluştuğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Bürün, Emoji, Parçalarüstü Birimler, Teknoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Prozodi