Türkiye Türkçesinde ‘Mental İsimler’

Authors : Erkan Hirik

Pages : 33-55

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research

Abstract :Dil, yalnızca dış dünyanın algılanması için değil aynı zamanda insanın iç dünyasının anlaşılması için de birtakım işlevlere sahiptir. Kendi dışındaki varlıklara kelimeler atfederek onu anlamlandıran ve zihninde somutlaştıran insan, kendi iç dünyasının ögelerini de kelimeler aracılığı ile anlamlandırma gereksinimi duyar. Bu gereksinimin temelinde dil ve düşünce arasındaki ilişki bulunmaktadır. Dil ve düşünce arasındaki bağ, karmaşık yapıdadır. Her iki unsur birbirinden çokça faydalanır. Somut ya da soyut her türlü varlığın ifadesinde dil düşüncenin aracı olarak kullanılır. Bu açıdan dil ve düşünce arasındaki bağın temel göstergelerinden biri de mental söz varlığı ve onun üyeleridir. Söz varlığının üyeleri geçmişten bugüne çeşitli sınıflandırmalarla incelenmiştir. Genellikle fiil, isim ve edat olarak ele alınan bu kelime türleri, alt türlere de ayrılarak ele alınmıştır. Mental fiiller de bu türlerden biri olarak ortaya çıkmış kelime türlerindendir. Benzer bir bağlamda düşünsel süreçlerde yer alan kimi kelimelerin ‘mental isim’ olarak değerlendirilmesi mümkündür. Mental isimler, düşünsel süreçlerde yer alan kimi kavram, olgu ve noktalarla ilgili birtakım ölçütleri barındıran kelime türü olarak mental süreçte kendisine yer bulmaktadır. Kendi iç dünyasını anlamlandırmak ve adlandırmak isteyen insan, bu türden kelimelerle bunu somutlaştırmaktadır. Bu çalışmada bir isim türü olarak mental isimler önerilmiş ve bu türün hangi ölçütlere sahip olduğu Türkiye Türkçesi çerçevesinde incelenmiştir.
Keywords : mental isimler, mental söz varlığı, kelime sınıfları, Türkiye Türkçesi