ESKİ TÜRKÇEDEN SAYAN TÜRKÇESİNE ANLAM DEĞİŞMELERİ: ADAK

Authors : Vildan Koçoğlu Gündoğdu

Pages : 55-79

View : 12 | Download : 25

Publication Date : 2019-11-30

Article Type : Research

Abstract :Bu makalede, Türkçenin ilk yazılı metinlerinden bugüne değin takip edilen adak "ayak” sözünün, günümüz Türk yazı dillerinden Kuzey-Doğu grubu, Sayan Türkçesi alt grubunda yer alan Tuvacada "ayak” anlamından aşama aşama uzaklaşarak "alt, aşağı” anlamlarının temel anlama dönüşüm süreci ele alınmıştır. Eski anlamla ilgili olabilecek kullanımların ve yeni anlamın oluşturduğu kavram alanı örnek cümlelerle tanıklanmış; ayrıca kelimede, anlam değişiminin hangi türlerine rastlandığı üzerinde durulmuştur. Sözcüğün bağımlı birim hâline gelerek gramerleşmesi de tarihî delillerle örneklendirilmiştir. Bununla birlikte, kelimenin çokanlamlılığı, eşsesliliği gibi konularla ilgili olarak tarihsel boyutun, etimolojinin önemli olduğu vurgulanmış ve etimolojik sözlüklerde kelimenin kökeniyle ilgili bilgiler de makalenin bünyesine dâhil edilmiştir.
Keywords : adak, alt, sayan, tuva