D-8 Ekonomileri, Dış Ticaret Desenleri ve Türkiye İçin Önemi: İhracat ve İthalat Yoğunluğu Endeksiyle Bir Değerlendirme

Authors : Mehmet Ozan Saray

Pages : 171-188

Doi:10.30613/curesosc.627642

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2019-11-30

Article Type : Research

Abstract :1997’de Türkiye, Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya ve Pakistan’ın bir araya gelerek oluşturduğu D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütünün en önemli kuruluş amacı üye ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini ve dış ticareti arttırmaktır. Kuruluşundan bu yana D-8 ülkelerinin küresel üretim ve dış ticaretteki payları giderek artmaktadır. Ancak D-8 ülkeleri halen bir bütün olarak birincil mal ihracatçısı ve ara/yatırım malı ithalatçısıdır. Bu bağlamda çalışma kapsamında D-8’in Türkiye’nin dış ticaretindeki yeri ve öneminin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle D-8’in küresel ekonomideki konumu ve dış ticaret bileşenleri tespit edilmiştir. Sonrasında ise ilgili yedi ülkenin Türkiye ile dış ticaret verileri 1998-2017 yılları için ihracat ve ithalat yoğunluk endeksleri ile analiz edilmiştir. Türkiye’nin D-8 ülkeleri ile ihracatı ağırlıklı olarak ara ve yatırım mallarından ithalatı ise ağırlıklı olarak birincil mallardan (petrol ve hammadde) oluşmaktadır. Yapılan ölçümlerde her iki endeks değeri için de öne çıkan ülkeler İran ve Mısır olmuştur. İhracat yoğunluk endeksinin en düşük çıktığı ülkeler ise Malezya, Endonezya ve Bangladeş’tir. İthalat yoğunluk endeksi en düşük olanlar ise Nijerya, Malezya ve Endonezya’dır. Ayrıca genel itibariyle Türkiye için özellikle ithalat başta olmak üzere D-8 ülkeleriyle yapılan dış ticaretin öneminin arttığı tespit edilmiştir.
Keywords : D-8 ülkeleri, Ekonomik entegrasyon, Dış ticaret, Dış Ticaret Serbestisi, İhracat Yoğunluğu Endeksi, İthalat Yoğunluğu Endeksi